Foto’s, handel, geldsmokkel en briefcontrole 

Mijn dierbare vrouw en lieve kleine kinderen. Nog een paar dagen dan ben ik hier acht maanden, twee keer zolang als mijn opleidingstijd in Engeland. Schrijf met een nieuwe Parkerpen, gister kwam de luitenant me vertellen dat ik voor f 14,- een pen bij hem kon halen. Het is een prachtig pennetje, klein maar fijn, schrijft dun en is doorzichtig zodat ik kan zien hoeveel inkt er nog inzit. Nu moet ik nog mooi leren schrijven. Ik schrijf net zolang totdat het licht om tien uur uit gaat.

Ik ben het met je eens dat het slecht schrijven is wanneer ze om je heen zitten te praten, ik heb het smoor wel eens in wanneer ze me aan m’n kop zitten te zeuren, ik moet vaak horen, jij met je eeuwige geschrijf. Dat is mijn mooiste bezigheid.

Vanavond hadden wij briefcontrole. Alle binnenkomende brieven werden door de officieren gecontroleerd op Hollands geld. Een Hollands briefje van  f 50,- brengt hier meer dan f 100,- op. Ik geloof dat er op grote schaal geld gesmokkeld wordt. Het gebeurt hier ook en vergeet de zeelui en vliegeniers niet. Ik ben te eerlijk, anders kon ik hier nog rijk worden. Jij stuurt een briefje van f 100,- verstopt in een pakket, ik verkoop het voor f 200,- en stuur een extra delegatie van f 200,- naar huis.

Heb weer afdrukken van foto’s gekregen, ze zijn bijna allemaal mooi geworden. De jongens lopen de drempel plat om bij te bestellen. Samen hebben ze 420 foto’s besteld, kun je er zoveel wel krijgen? Ik heb het stopgezet, anders waren er nog meer bij gekomen.

Ik heb de foto’s en de negatieven genummerd en maak een lijstje. Ik waag het erop dat je ze krijgen kunt en stuur je het hele geval. Het is voor jou eerst een hele uitgave maar ik ben van plan om er iets mee te verdienen. Als ik 15 ct per afdruk reken kost het jou f 63,- en als ik ze verkoop voor 25 ct dan wordt het f 105,- en hebben wij onze foto’s gratis en nog wat over voor nieuwe films en de drukte, ik hoop er f 10,- aan over te houden. Niet gek bekeken hè schat? Dat krijg jij dan weer. Vanavond gooi ik de brieven met foto’s en negatieven op de bus.

Ik zat op de stoep een luchtje te scheppen toen wachtmeester P voorbijkwam. Ik vroeg wat hij ging doen, wandelen, ik ging mee. Gezellig gekletst en koffie gedronken bij de Chinees verderop, daar kwam nog een stel onderofficieren van de C-batterij.

 

Volleybal, vrouwenhanden en schapenbekken, gedachten dwalen naar huis

Voel je je ’s avonds nutteloos schat? Als je de hele dag gewerkt hebt hoef je toch niet iedere avond te breien of naaien, vrouwenhanden en schapenmonden mogen nooit rusten?? Neem het er maar eens van, ik weet dat het niet meevalt, je bent net als ik, stilzitten kun je niet en als je niets doet, heb je geen rust.

Dat V. en ik een luchtje scheppen op de brug, wordt een dagelijkse gewoonte en we blijven meestal net zolang tot de muskieten gaan steken. Veel wordt er niet bij gesproken en vaak dwalen de gedachten naar huis, wat zou mijn vrouwke doen, is ze gelukkig, heeft ze nog moed.

Ik heb voor het eerst gevolleybald, ik breng er niet veel van terecht en toch valt het me mee. De spieren komen weer los.

We hebben hier een 6-RVA krant waar iedereen van I en II en III-6 RVA in kan schrijven, vaak humoristische stukjes. Het is een maandblad. Ik zit te bedenken hoe ik het jou het best oversturen kan.

 

Ben ik het werken verleerd?

Ben ik later het werken ook verleerd? Hier laat ik vaak werken en hou zelf toezicht. Zelf doe ik ook vaak mee maar als wachtmeester kan ik dat niet altijd doen. Niet dat ik me er te goed voor voel maar het mag niet. Holland moet hard werken om er weer bovenop te komen, dat hebben veel mensen verleerd. Ze kwamen tijdens de oorlog te makkelijk aan de kost, ik ook het laatste jaar.

 

Indiëfilm en in Indië blijven, bitternodig dat wij hier zijn

Ik vind het fijn dat je ons in Indië op de film gezien hebt, hoewel het verlangen zeer deed. Je hebt de film prachtig beschreven, zodat ik er ook meer van genoten heb dan van de enkele films die ik in het hospitaal gezien heb. Het werd hoog tijd dat er ook eens iets voor onze vrouwen gedaan werd. En ik heb begrepen dat je heerlijk genoten hebt. Het is wel van de mooie kant bekeken maar toch zag je dat het bitternodig is dat wij hier zijn. Hebben ze dat allemaal begrepen? Hé ja vreselijk dat dansen!! Ze weten nog niet waar ze zich aan moeten ergeren. Mijn vrouwke zag dat. Ik ben zo blij dat je dat allemaal mocht zien

Als wij niet getrouwd waren bleef ik misschien in Indië. Maar niet op Java, hier is het overbevolkt en er is weinig toekomst. Maar nu ik thuis mijn schatten heb, heb ik nog maar één groot verlangen, zo spoedig mogelijk terug. Denk je dat ik gelukkig zou zijn, wanneer jij later ergens in Indië was en je er niet thuis zou voelen?

Als ik eenmaal weer thuis ben, ga ik niet weer weg. We moeten nog afwachten of ze ons meteen loslaten of dat we nog een divisie op moeten leiden, maar dan ga jij weer mee. Ze krijgen me nooit weer zo ver weg zonder jou en onze kinderen.

 

Thuis, trouwjurk verkopen

Dat jij je voorstelt als Janke vind ik fijn schat, ik vind het onzin om je aan mensen die je dagelijks ziet, voor te stellen als juffrouw die en die, terwijl ze je later toch bij je naam noemen. Hoe vind je het dat ik aan mevrouw J. Bruinsma-Venema schrijf in plaats van mejuffrouw?

Fijn dat je een lap voor een jurk kon krijgen en het maken is jou ook wel toevertrouwd. Doe maar met je trouwjurk, je verkoopt wel een stukje herinnering maar je kunt weinig met de jurk doen. Voor dat geld kun je wat anders kopen waar je veel meer plezier aan hebt. Laat mijn pak voorlopig nog maar niet keren schat, dat kan altijd nog. Wanneer ik uit dienst kom, wordt er ook voor burgerkleding gezorgd. Gebruik het geld voor je jurk voor jezelf, je hebt het hard nodig. Het is wel moeilijk om afstand te doen van kleren waarin je de mooiste dag van je leven had, maar dat is snel vergeten. Ons geluk blijft.

 

Heimwee, dubbele thuisstrijd

Je hebt het moeilijk met beppe. Dan zegt ze, je moet je er doorzetten, anders ben je slaaf van je eigen kinderen en wanneer memmi dat doet haalt ze Zusje eruit en zegt hoe kun je die schat zo laten schreeuwen, je hebt geen hart voor je kinderen. Ik kan je niet helpen schat, jij kent haar het best en weet hoe je het het best kan doen.

Je moet niet zeggen dat het voor mij moeilijker is dan voor jou, het is anders.

Betteke groeit sneller dan haar heit maar ik haal de 120 al weer bijna. Je hebt al een foto van mij in mijn vermaakte pakje, voor de auto, staat niet gek hè pop? Ik ben nog wel een beetje ijdel. Het bruin worden gaat niet zo snel als in Kebalen. Op den duur krijg je hier een geelachtig tropenkleurtje.

Had je heimwee en was je het wachten moe, ook ik denk vaak aan hoe het zijn kan en dat maakt me vaak woest en heb dan nergens rust, kan niet aan jou schrijven en daas maar wat rond tot ik weer een brief van jou krijg en jij mij weer nieuwe moed geeft. Je hebt me weer fijn alles verteld over jezelf en onze hummels.

Het ging me door alles heen dat Pim met zijn vingertje naar mijn foto wees toen jij zei, zullen we voor heiti bidden. Hij begint zo langzamerhand te begrijpen, onbewust, dat ik erbij hoor en dat leer jij hem schat. Juist doordat je alles schrijft, help je mij. Ik voel jou grote diepe liefde, het maakt mij gelukkig. Jij meent vaak dat het niet genoeg voor mij is, omdat je het niet kan laten merken zoals thuis, maar jou brieven steunen mij, je hart ligt er in, jouw brieven zijn alles voor mij pop.

Ik weet dat je het soms niet meer dragen kunt, maar juist je grote liefde en verlangen brengt je er ook steeds weer bovenop en bovendien ga je met je verdriet naar god die steeds helpt.

Er komt altijd weer nieuwe moed en kracht. Jij kunt nooit anders zijn en zult het altijd zwaar hebben en ook overgelukkig zijn, omdat je alles zo diep beleeft. Het is gemakkelijker wanneer je er wat lichter over kunt denken, maar ik hoop dat mijn vrouwke zo blijft.

Weet je nu weer meisje hoe ik ben? Nog precies dezelfde hoor. ’t Loopt me wel eens door en ik zit vaak in de put en heb de pest in maar zolang mijn lieveling zo heerlijk voor mij zorgt, komt het wel klaar. Je brieven zijn weer uit.

 

In de ogen van zijn broer

Fragment uit brief van broer C.

Wim is aan de aardappelen. Janke probeert hem op een zaterdag wat van Frieslands Roem te geven maar Wimmie sputtert nogal tegen met als gevolg dat de bewuste aardappels zijn naaste omgeving, de tafel, de stoel, onder spatten. Dan kijkt Janke Wim aan met een blik waar een eersteklas ijzervreter van op de knieën zakt. En Wim, het hopeloze van de situatie inziend, kiest eieren voor zijn geld en smakt de aardappels verder lustig op.

Moeder Venema kijkt dan heel triomfantelijk toe. En wanneer ik de een of andere nogal stomme opmerking maak, dat Janke er wel raad mee weet, zegt moeder met een glimlach, zoals die alleen om haar lippen kan spelen, sa is ’t jonge! En er in mijn oor achteraan fluistert, ús Janke, die kin der wat mei hè?

Maar als pake Venema binnenkomt dan is Wim niet meer te houden en ondanks alle aardappelen of wat dan ook, klimt hij als een razende uit Jankes armen in die van pake, om die aan zijn haren te trekken en verder alles te betasten wat hij belangrijk vindt aan pakes vierkante kop.

Zuster Betsche ligt intussen droomverloren in de wieg in het hoekje tussen de massale middeleeuwse kast en het buffet, af en toe een seintje gevend dat zij ook wel wat lust, al zijn het dan nog geen aardappels. Groeten van je broer C.

 

Brief van een vriend, mogen jullie alleen schieten uit zelfverdediging?

Is het rijk aan avonturen?

Alles best, zoals je op de kaart schrijft, is een goed begin maar ik ben er zo benieuwd naar hoe je het nu werkelijk maakt. Of het je daar goed bevalt, wat je zoal beleeft. Het zal wel rijk aan avonturen zijn, jullie tochten daar op Java. Jammer dat het daar altijd levensgevaarlijk is. Stel je voor dat je je eens ongedwongen en zonder gevaar van het natuurschoon kon genieten.

Is Indië jou ook meegevallen of had je er een andere voorstelling van? Vervelen de bananen, kokosnoten en pinda’s al of kun je ze niet zo makkelijk krijgen zoals wij hier wel denken? Rokerij zal daar wel genoeg zijn veronderstel ik, de bladeren zijn daar vast beter dan hier.

De warmte daar zal je zeker bevallen, je hield vroeger ten minste nogal van warmte, of valt het niet mee altijd in die hitte te verkeren? Volgens een overzicht is er hier in 250 jaar niet zo’n strenge en lange winter geweest.

Wat denk je bij jezelf, oh schildersjongen, wat ben ik toch begonnen? Zeker nu jullie weer een spruit erbij hebben.

Het lijkt me voor jullie wel een ellendige toestand nu het tussen Nederland en Indië zo gaat met Engeland en Amerika daar tussen te poken en plunderen. Lang heb ik de stukken over de besprekingen gelezen, maar ben er maar mee opgehouden. Je krijgt er toch geen hoogte van.

De groten der aarde zullen ons landje wel voorschrijven wat ze moeten doen. Op het ogenblik laten ze de tanden zien aan diegenen die daar goederen vandaan halen en het is maar goed ook dat ze de Amerikaanse schepen ook durven pikken.

Maar als de grote dan dreigt met stopzetting van uitvoer aan Holland of wat dan ook maar, dan moet de kleine toch het loodje leggen, we zijn de laatste tijd erg afhankelijk.

Afijn, we moeten maar afwachten hoe het komt. Wij kunnen er niks aan doen en jullie mogen er niks aan doen, als de courant ons de waarheid vertelt, mogen jullie anders niet schieten dan uit zelfverdediging, dus afwachten of de vijand begint. Dan is het vaak te laat dacht ik.

Is dit allemaal zo, zoals het ons wordt voorgekauwd? Punt! Ik begin over wat anders.

De schilders hier krijgen ook weer wat meer moed in hun botten. Er wordt nu verf gedistribueerd, niet op vergunningen maar per persoon die in onderhoudswerk zit, 10 kg per maand. Of dit elke maand doorgaat, wordt nog niet gegarandeerd, maar het begin is er. We hebben nu voor twee maanden bonnen in huis. Deze regeling is toch wel beter en gemakkelijker dan die formulierenrommel en ook nog eerlijker. Want wie een hoop werk in bestel had, kon verf aanvragen voor dat werk, of het nu uitgevoerd werd of niet, daar werd niet naar gevraagd.

’t Is te hopen dat het wat beter wordt, want zoals het nu gaat, is er geen pest aan het werk, je zit altijd te modderen met een tekort aan materialen. Vooral behang en glas. We hebben nu ongeveer 40 vertrekken om te behangen in bestel, waar er verscheidene al van vorig jaar op de lijst staan, dan weet je het wel. Blank glas kunnen we niet krijgen. Toch mogen we eigenlijk niet mopperen want we kunnen er van rond komen en behoorlijk ook, nog beter dan voor de oorlog. Dit komt ook omdat de uurlonen zo hoog zijn, f 1,25 per uur.

Het is te hopen voor je vrouw en kroost en voor jezelf ook dat je gauw weer thuis komt.

Ik heb het vuur geopend, beantwoord jij het maar gauw. Hartelijke groeten.

 

Vierde verhuizing, II-6 RVA naar Depok, van Batavia, meester Cornelis naar Oedjong, van Oedjong naar Kebalen, van Kebalen naar Tangeran en van Tangeran naar Depok

Groot nieuws, II-6 gaat verhuizen naar Depok. De munitie is opgeladen, een hele vracht van zo’n 20 ton, dat gaat alvast naar Depok met andere spullen die we niet direct nodig hebben zoals camouflagenetten.

De laatste keer dat ik hier nachtwacht had. Om 2 uur kreeg ik slaap en heb wat rondjes gelopen langs de posten. Gisteravond kwam er een Chinees binnen, een van de soldaten had hem besodemieterd door hem Amerikaanse sigaretten te verkopen, maar later bleken de 16 pakjes gevuld met Javaantjes. Het is natuurlijk een vuile streek, hoewel ik het wel mag dat die ‘Chinese Joden’ eens aan de poot getrokken worden. Had hij ze maar in Batavia verkocht, dan was er niks loos geweest, maar de Chinees kende hem. Vandaag hebben we uitgeknobbeld wie het was, een soldaat van de C-batterij, die krijgt natuurlijk een beste douw. Pech gehad. Om 6 uur viel ik om van de slaap en ik was vergeten me te laten wekken voor de kerk, weer geen preek. Ik ben zo ver van god.

Het is al een echte verhuisrommel. De jongens zijn al druk aan het pakken en slaan alles los wat bruikbaar is. De een hamert er nog meer op los dan de ander.

Dit is al de vierde keer dat ik verhuis: eerst van Batavia, meester Cornelis, naar Oedjong, van Oedjong naar Kebalen, van Kebalen naar Tangeran en van Tangeran naar Depok.

Ben van plan een gezellig kamertje te maken in D, ik heb nog fittingen en een afsluiter, ik wil een schemerlampje maken en een plank voor mijn dagelijkse spullen. Het komt wel weer in orde, de hoofdzaak is dat we het muskietenvrij hebben. Ik wil morgen foto’s maken van de verhuizing. V. gaat terug naar de staf, ik zit straks met K. op een kamer.

Buiten wordt er ruzie gemaakt over de radio tussen de opper van de D-batterij en de luitenant van de C-batterij. De D-batterij komt weer afzonderlijk te liggen. Er vallen harde woorden.

We krijgen het nu weer drukker met de wacht en weekdienst want we moeten nu voor onszelf zorgen, om de vier dagen op wacht en om de tien dagen driedaagse weekdienst.

 

Bakkeleien voorbij de demarcatielijn, wedden dat er niks loos is

Het was hier een beetje in rep en roer. Achter Tangeran zijn de Soekarnisten over de demarcatielijn gekomen en ze waren aan het bakkeleien. Chinese vluchtelingen kwamen op Tangeran af. Ze hebben zeker gehoord dat de artillerie gaat verhuizen en dat de staf al weg is. 10-RI schijnt niet veel soeps te zijn, ze vroegen direct artillerie van ons. De C-batterij staat nu in stelling, net over de brug, schietklaar. Niemand mag het kamp uit.

Het was weer wat afwisseling, geschoten zal er wel niet worden. Wat er gebeurt wanneer wij weg gaan weet ik niet, dan zal 10-RI het zonder artillerie moeten opknappen, ze zijn kort om het hoekje.

9-RI was veel beter. Voor ons in de plaats komt een afdeling Grenadiers van de 2^e divisie. Vannacht was er groot alarm, ik was er nog uit geweest, het waren die vuile kamphonden die een herrie maakten, ik word gek van dat gejank en heb de wacht gezegd ze rustig te houden.

Heb met V. gewed, hij om een tientje en ik om een pakje sigaretten, dat het allemaal niets voorstelt. We hebben in Oedjong en Kebalen vaker van die geintjes gehad, werd er dan een patrouille op uitgestuurd dan was er niets loos.

 

Depok, het zal hier ook wel weer rollen

 

Daar zit ik dan in Depok. Om 5 uur opgestaan en om half 10 waren we al hier. De hele D-batterij opgeladen, op 20 vrachtwagens, we kunnen ons zelf verhuizen. We hadden een goede reis zonder pech. De kanonnen werden onder een afdakje gereden, die poetsen we morgen, ze zitten weer stikvol stof.

We liggen in drie huizen, alles was al ingedeeld. K. en ik hebben met zijn beiden een prachtig kamertje, veel ruimer dan het vorige waar we met z’n drieën in huisden. Heldere witte muren, gladde tegels op de grond, een deur en een raam met blinden, dus ook geen last van muskieten. We hebben een grote kast waar alles in kan dus geen rotzooi meer op de vloer van kistje met dit en bakje van dat. De nieuwe djonges was er al en wij hebben samen gehimmeld (schoongemaakt), ik heb met een lange bamboe stok en sapoe (bezem) het plafond en de muren afgeveegd. K. zat op wacht. De muren zijn nog kaal, daar komen nog wel foto’s uit tijdschriften op.

Mijn camouflagenetje met de foto’s van mijn schatten hangt alweer boven mijn bed, samen met een plank. Het ziet er netjes uit. Ik heb nog nooit zo luxueus gelegen, jij kan er best bij, was het maar waar.

K. wist niet wat hij zag dat alles al klaar was, hij had zijn rotzooi hier en daar neergesmakt. Ik heb alles een plekje gegeven. Als hij het laat slingeren smijt ik het door het raam.

Een grijze dienstdeken gebruik ik als tafelkleed. Ben bij V. geweest, heb hem de helft van ons tafelkleed gegeven en een blikje boter mee teruggenomen om af en toe een eitje te bakken. Ook kreeg ik een nieuwe Canadese broek van hem. Daar heb ik hier niets aan. Misschien stuur ik hem naar jou, dan kun je hem ruilen of een trainingspakje voor Pim maken of een lange broek voor jezelf, lekker warm in de winter.

Ik heb van jutezakken dweilen en vloerkleedjes voor onze bedden gemaakt. Moet nog proberen het licht te veranderen want nu gaat het om kwart over tien uit.

Foto’s heb ik niet gemaakt, ik kreeg geen mooi overzicht, misschien verhuizen we nog wel eens.

 

Prachtige natuur van Depok en twee heerlijke brieven

De natuur is hier prachtig schat. Ook kunnen we hier in de kali zwemmen, vanavond na het eten al een heerlijk bad genomen. De kali is hier vlakbij, maar 35 meter dieper, een klein smal pad zigzagt naar beneden. Een pracht gezicht wanneer je in het ravijn kijkt. De steile oevers zijn begroeid met bamboe, het hangt helemaal over de smalle paadjes, die daardoor net op gangen lijken. We hebben heerlijk gezwommen en gedoken in een vier meter diepe kom.

 

Samen zusje gedoopt

Heb weer twee heerlijke brieven van jou, ik kan het haast niet meer bijsloffen. Brrr die muizen, vraag eens om een goed verdelgingsmiddel.

Wat geniet jij heerlijk van onze schatten, ze helpen je nog meer dan ik. Ik begrijp wat die brief voor je betekende, over zusjes dopen. We hebben dat samen gedaan, ik voelde dat toen echt. Nu is het weer mis Nan, net als bij jou. Toch bidden we straks weer samen Jank. Daar gaat de gong voor het tweede maal. Je hebt weer heerlijk voor me gezorgd schat en me geholpen, maar dat geloof je niet.

 

Weer niet naar de kerk, het was een radio-uitzending

Precies om 8 uur maakte K. me wakker en zo was ik al weer te laat voor de kerk. Nu al drie zondagen achter elkaar dat ik niet naar de kerk ga, ik heb er geen vrede mee. Ik had me vanochtend eerder moeten laten wekken. Heb vanochtend ook nog niet gebeden, het wil niet. K. is naar de mis dus ben ik alleen. Ons kamertje is keurig opgeruimd en ik heb verse bloemen in de vensterbank staan. Nu eerst m’n dagorders lezen en bidden. Ik heb gelezen, zie het lam gods dat de zonden der wereld wegneemt. Dat is ook voor ons schat. Ik heb voor mijn lievelingen gebeden, het wou niet best schat maar toch heeft het me goed gedaan.

De dienst was prachtig geweest. Generaal Durst Britt was aanwezig, negen deden er belijdenis en vijf werden er gedoopt. Het was een radiouitzending en verschillende jongens mochten de groeten overbrengen. Ik kon me wel voor mijn kop slaan dat ik op, laat ik het op de soldatenmanier zeggen, m’n nest lag te rotten.

 

De touwtjes weer wat strakker

We hebben krijgsraad gehouden, er staat heel wat op het programma. Deze week nog een grote oefening met de infanterie. Verder hebben we de dagelijkse dienst besproken. Het is de bedoeling dat de onderofficieren gezamenlijk eten. Ik eet liever apart op de kamer maar het smaakt er even goed of slecht om. De touwtjes worden weer wat strakker aangehaald, wat voor sommige dingen ook wel nodig is, bijvoorbeeld voor de zindelijkheid van de kamers, wc’s en mandiekamers.

Een baboe hebben we ook al weer dus onze vuile spullen worden dagelijks gewassen en nu ook gestreken. Alles gaat z’n gewone gangetje en het zal hier ook wel weer rollen schat.

 

Uitrukoefening, doorbreekt stilte voor de storm, ze kunnen ruiken waar wij langsgaan

Morgen ga ik mee op de grote uitrukoefening, we vertrekken morgenavond laat, nemen volledige bepakking voor anderhalve dag mee. We rijden in het donker, mogen wel roken, en rijden heel langzaam ze kunnen ruiken waar we langs gaan.

Vanmiddag appèl in volledige bepakking, koper gepoetst, alsof we op parade gaan. We nemen munitie voor de kanonnen, geweren en stens mee, uniform, verschoning, mestins, schoenen, handdoek, scheergerei, identiteitsplaatjes, alles gaat mee net als in oorlogstijd, we gaan wat machtsvertoon maken. Ik heb een film in mijn kiekkastje gedaan, ik hoop dat jij er ook wat van kunt zien.

We vertrokken bij een prachtige, sterheldere nacht. Alles was in actie en in beweging. We moesten nog even op de C-batterij wachten, die met de staf voorop moest rijden. We reden met de lichten aan en hebben de hele nacht doorgehobbeld. De wegen waren slecht en kurkdroog, het was stofhappen hoor. Je weet nog wel pop dat ik in Wezep door het luik stond het verkeer mee te regelen. Het luik stond nu ook open. De deuren van onze trekker zitten er niet meer in, dus wij reden in een open karretje.

We hadden er allemaal best zin in en de stemming was prima. We kregen thee en een lunchpakket mee. Na een paar uur rijden kwamen we op een kruispunt waar we moesten wachten op andere onderdelen. Verkenningstroepen, Infanterie. Toen die passeerden reden wij er weer achter aan. Van alle kanten kwamen de colonnes opdagen, zelfs vanuit de Bekassi-sector. Het was een brigadeoefening, volledig uitgerust om twee dagen op actie te gaan zonder aanvullingen. Daar komt heel wat bij kijken.

Het was een machtige, lange colonne, die je nooit helemaal kon zien door de vele bochten in de weg. Een prachtig gezicht, al die lampen in de nacht en een machtig geronk van auto’s, brencarriërs en tanks.

Het stof was het ergst, ik liet me maar gauw zakken want het was niet uit te houden. Toen alle afdelingen in de colonne opgenomen waren, ieder op z’n eigen plek, ging het weer verder, richting Buitenzorg. We konden merken dat we steeds dichter bij de bergen kwamen, het was steeds klimmen.

 

Poepielink los van de colonne

Onze trekker had een hele hijs met de zware kanonnen. Op het verste punt raakte ik de colonne even kwijt. We moesten over een balkbrug passeren, waar maar één wagen tegelijk over mocht. Toen wij erover waren, was onze voorganger al verdwenen en kon ik zijn achterlicht niet meer ontdekken. Bij een driesprong reed ik de verkeerde kant op maar had het spoedig in de gaten, geen stof, geen sporen meer.

Vlug het kanon afhalen, draaien, weer opleggen en terug en aansluiten aan de colonne die nog niet voorbij was. We kwamen toen natuurlijk op een heel verkeerde plaats maar hebben dat later bij een stopplaats weer ingehaald.

Ze waren bang dat ik in het TRI-gebeid verdwenen was, want die weg liep na een paar 100 meter over de demarcatielijn, poepielink. Aan de overkant waren de heren zeker niet zo gerust want we zagen lichtseinen. We zijn toen in een andere opstelling van de colonne weer teruggehobbeld. Het werd langzamerhand licht en kouder.

Toen de zon opkwam hebben we genoten van de prachtige natuur, de bergen die op de achtergrond stonden te gloeien in de opgaande zon. Even later maakten we ons los van de hoofdcolonne en zijn in stelling gegaan.

Na afloop kregen we thee en een blik noodrantsoen met aardappelen, wortels, boontjes en vlees, het smaakte heerlijk na zo’n lange nachtelijke tocht. De koffie bleef ’s nachts uit omdat de koffiewagen niet kon passeren op de smalle wegen. Heb toen nog een foto gemaakt  van ons stuk. Daarna weer kampwaards, om half elf waren we vol stof weer binnen. Het was een geslaagde oefening die veel van de wagens en de chauffeurs vergde. Wij hadden één uitvaller.

Na onze spullen geborgen te hebben zijn we in de kali gedoken en hebben het vuil van de nacht afgespoeld. Mandiën doen we hier niet meer. De kali is goedgekeurd, dus kunnen we zonder gevaar voor typhus en andere ziektekiemen naar hartenlust poedelen.

 

Vaker op oefening, lachen dat het davert en gezworen trouw

Zopas bespreking met de opper gehad. Het is de bedoeling dat we zo mogelijk wekelijks oefening in groot verband hebben. Bij de volgende is er ook een tegenpartij en wordt er geschoten met losse flodders. Het is dan mijn beurt om binnen te blijven om de orde in het kamp te bewaken, ik hou maar een paar man over. De werkelijkheid wordt zo dicht mogelijk benaderd. Mocht er nog eens wat gebeuren dan zijn we er klaar voor pop.

We hebben de stukken schoongepoetst, dat was een heel karwei. Ik heb mijn dienstscheerkwast gebruikt, het stof zat in alle hoekjes en gaten, we zijn er de hele ochtend zoet mee geweest. Ik kan best met de jongens opschieten en wil nu niet meer met de A-batterij ruilen.

 

Eten bij de -batterij

We kregen een uitnodiging van de C-batterij stafonderofficcieren om de avond door te brengen, borden, bestek en mokken meebrengen, het was een eetpartijtje. Heerlijke soep, een lekker eitje maar de rijst…dat leer ik nooit. Daarna koffie en om de beurt een speech, iets in het Maleis vertellen, nou dat ging prachtig, we hebben gelachen dat het daverde. Ook daar rolde ik best door. Daarna zingen, Engelse liedjes en toffe jongens willen we weeheezen en toen een waardig slot, staand het Wilhelmus.

We hebben elkaar trouwe samenwerking beloofd, ook nu we afzonderlijk zitten. Het was een gezellige avond pop en alle eer voor de baboe’s van de Knilsergeant, die de organisator was, die het potje gekookt hadden en ons bedienden, we hebben het petje voor hen rond laten gaan.

 

Veel fleuriger en duizenden sterven nog van de honger

Ja ik ben weer veel fleuriger, je kunt het op de foto’s zien. Ik had zelf niet eerder gezien op de foto’s dat ik zo mager was, pas toen jij het me schreef. Heb je gehuild omdat ik zo mager was, het is weer voorbij, hier een dikke tút, je weet dat ik goed voor mezelf zorg. We hebben heerlijk in de kali gezwommen en foto’s genomen, dan moet je maar eens vergelijken met de vorige, dan zul je zien dat ik weer vlees op de ribben heb.

Natuurlijk moet je een nieuwe mantel voor de winter kopen, en eentje die je mooi vindt schat en je houdt dan geen rekening met toekomstige gelegenheden.

Jammer dat je geen handleiding voor het fotograferen kon krijgen maar ik red het wel zonder hoor. De foto’s worden steeds beter omdat ik aan mijn toestel begin te wennen. Kon je nog een geel filter krijgen?

 

Vele vluchtelingen

Ja er sterven nog steeds mensen van de honger. Steeds komen er weer vluchtelingen die niets anders bezitten dan wat ze aan hebben en soms is dat een jute zak. Ze worden zo veel mogelijk geholpen en in kampen ondergebracht, maar nog duizenden hebben geen onderdak en eten, om de zieken nog maar niet eens te noemen.

 

Wim’s zoenmanie en echt memmi

Gelukkig dat Wim z’n zoenmanie weer verdwenen is. Geef hem een dikke van heit en ook voor die lieve zus van ons.

Ik begrijp het liefste dat jij graag de eerste tijd (een paar jaartjes?) geen kindjes verwacht, zelf denk ik daar ook zo over. Of het ook zo zal gaan weten we niet lieveling. Als het wel zo is verwacht ik ook dat kindje met blijdschap, omdat het van ons samen is. Ik geloof niet dat dat slecht is Jank, wel dat wij het aantal kinderen zelf willen bepalen en ons samenkomen niet willen opgeven, zoals zo vaak gebeurt. Dat wordt moeilijk. Samen moeten we dat met gods hulp doen. Wij, vooral jij, zijn jong en lang bij elkaar weg geweest.

Jij bent alles voor mij, jij kunt onmogelijk slecht zijn omdat je dan in strijd komt met je eigen reine wezen en je hart van goud.

Dat je er tegenop ziet om meer kinderen te hebben en bang bent dat je het niet klaarspeelt ligt voor de hand schat. Daar ben je echt mem voor, bang dat je schattenbouten te kort komen. Ik wou dat ik je even kon knijpen. Hoe zou jij het niet kunnen!