Opstaan, wassen, eten, lezen, schrijven, kletsen, schaken

Achter het hospitaal ligt een kampong. Ik mag er weer even uit en ben samen met een andere patiënt op sloffen en in pyjama een kijkje wezen nemen. Heb wat shag gekocht en een tros bananen. De mensen zijn vriendelijk en de kampong ziet er netjes uit. Een heel verschil met Soekamelang. De mensen zitten iets beter in de kleren, de gezondheidstoestand is ook beter.

Verder is het weer hetzelfde, opstaan, wassen, of niet, eten, lezen, schrijven, kletsen schaken. Ik krijg nog allures want ik geef ze allemaal voor de broek. Weer eten, mandiën enz. tot we weer gaan slapen. De radio staat de hele dag tot 22.30 uur te spelen, dan stopt het strijdkrachtenprogramma uit Bandoeng en horen we tot slot het Wilhelmus. Als er een mooi stuk muziek is luister ik. Er is weinig nieuws. Weer een gesneuvelde aan onze kant.

Koninginnedag, sportdag, mooie dag voor Soebang, voor burgers en militairen

Vandaag is de grote sportdag van Soebang. Ik maakte een wandeling, een mooie omgeving alleen jammer dat er zoveel vernield is. Bijna alle Europese gebouwen en woningen liggen tegen de vlakte en zijn onherstelbaar verwoest. Alleen dit district al heeft miljoenen aan schade. Ik zocht schoenen voor jou, tida ada, is er niet. Ik vond verder niets van mijn gading. Ik zag een aardig Indisch bewerkt en beschilderd leren lampenkapje. Na veel soebatten kocht ik het voor f 1,50. Het is een zeshoekig kapje. Ik heb het zelf van het plafond gehaald want het was de winkelverlichting. Voor jou. Voor mijzelf heb ik slippers gekocht. In een smederij maken ze emmers en andere huishoudelijke artikelen van golfplaten die van de verwoeste gebouwen gerampokt zijn. Handig bekeken.

Heel Soebang was leeg, iedereen was naar het zwembad voor de wedstrijden. Het was te ver anders was ik ook nog gegaan.

 

Moorddadige motorwedstrijd, voetbal, cabaret

De motorwedstrijd was moorddadig, letterlijk en figuurlijk. Het parcours was 1 km lang, midden in het bos en moest zes keer gereden worden. Snel rijden was onmogelijk, het was meer een behendigheidswedstrijd. Het terrein was ontzettend zwaar met bulten en gaten, heuvel op en af. Sommige kuilen waren wel 15 m diep en in ééntje stroomde water. Daar ging menig rijder onderuit. Soms lagen ze met z’n drieën tegelijk tussen de brullende motoren te spartelen. Het ging steeds zonder gebroken armen of benen. Ik heb verschillende rijders mee uit de prut geholpen, o.a. onze overste. Ik was bekaf toen het afgelopen was en zag eruit als of ik zelf meegereden had. Het was een kostelijk vermaak. Petje af voor de winnaars.

Er waren voetbalwedstrijden tussen RVA, Genie, Hulpverbandplaats, Veldpolitie en een burgerelftal van Soebang. De laatsten, Chinezen en Javanen, hebben gewonnen. Die knapen zijn zo vlug als water en je begrijpt niet hoe sommigen op blote voeten zulke keiharde trappen kunnen geven. Mooie wedstrijden met een terechte winnaar. Een mooie dag voor Soebang, voor burger en voor militairen.

We hadden een cabaretavond met muziek, zang, declamatie en sneltekenen van vier dienstplichtige soldaten. Ze hebben ons een fijne avond gegeven. We hebben ons naar gelachen om de sneltekenaar, die ook conferencier was. Wat een kwast. Het was een gezellige tijd in het hospitaal maar ik ben het toch dik zat.

 

 

 

 

Op honk in Soekamelang, patrouilles en blokkades, een paar mensen van de vijand doodgeschoten

Zo schat ik zit weer op honk. Hier waren ze weer blij dat ik er was. Ik zelf ook pop, het geeft weer iets van een gevoel thuis te zijn onder bekenden. Het gezelschap dat in Soebang optrad is met ons meegereden naar Pamanoekan, door de regenbui zagen ze er als verregende kippen uit.

Het is onrustig geweest hier, nu is het weer rustiger. Bij een nachtelijke patrouille zijn er enige gevangenen gemaakt. Er zijn een paar mensen van de vijand doodgeschoten en er waren enkele gewonden. Onze patrouille werd vanuit een kampong beschoten en de mannen hadden het even benauwd. Gelukkig vonden ze allemaal dekking en hebben ze met spervuur de bende weer verdreven.

 

Smokkel rijst door TNI stopgezet, pellerij aan de praat

Alle staatsrijst, van diverse ondernemingen is opgehaald en opgeslagen op grote mijten op het fabrieksterrein om hier in de rijstpellerij verwerkt te worden. Er was de laatste tijd een levendige handel naar TNI-gebied (TNI is Tentare Nasional Indonesia) en die handel is stop gezet, een blokkade.

De bevolking denkt nu dat alles van niemand en iedereen is. De pellerij wordt klaargemaakt om weer te draaien, we maken de sorteer- en dorsmachines en de molens maken weer in orde. De vroegere Chinese bedrijfsleider is ook weer terug. Hij moet nog wat werkvolk hebben.

De batterij heeft toen ik in Soebang was nog een paar keer met de stukken geschoten op kampongs waar TNI zat. De jongens hebben een zware week gehad. Vanavond blijven ze binnen en kunnen ze weer eens een hele nacht slapen.

Heb het druk gehad met een nieuwe vlaggenstok van bamboe, 10 m hoog. Het was gloeiend warm dus banjak zweet. De vorige was net een bezemsteel, een vlag op een strondpraam. Nu kun je tenminste zien dat er een vlag staat.

 

Het schrijven wil niet meer, het wordt steeds meer kletsen over de belevenissen, wanneer kom je thuis

Je hebt me weer alles gegeven in je brieven. Kon ik maar gehoor geven aan jouw oproep Wanneer kom je thuis, ik zie geen licht! Als het aan mij lag ogenblikkelijk! Ik zit te denken wat ik hierop moet schrijven. Ik weet het niet. Ik wil je zo bittergraag helpen maar kan het niet. Thuiskomen kan ik niet en het licht geven ook niet.

Ik voel het lieveling. Hou vol vrouwke en bid om kracht. Zullen we samen bidden dat hij ons dat weer geven wil? Ik voel me weer kiplekker en heb goede moed. Ik bid voor jou en mijn schatten.

Daar ben ik weer. Niet alles verkroppen Nan. Ik weet wel dat je bij niemand eens alles kwijt kunt, dat kun je alleen per brief. Kon je het maar bij mij in het echt doen, dan kon ik je troosten. Ik kan het niet beschrijven maar ik voel hoe dit leven voor jou moet zijn. Jouw heimwee en grote liefde, de kleine dingen die je soms tot wanhoop brengen. Ik kan je niet helpen schat, je moet dat alleen uitvechten. Blijf er niet mee zitten maar lucht je last bij onze schatten en bovenal bij god, die je steeds helpen wil en nieuwe moed en vertrouwen geeft.

Later zullen we ook moeilijkheden hebben maar dan kunnen we het samen dragen en is alles zoveel lichter. Ik begrijp je schat, ook je gedachte die soms opkomt, Klaas hield jij wel echt van mij? Ik had je lief Jank, echt diep lief en nu is het oneindig veel dieper geworden.

 

Gevangen liefde

Ook ik vraag me wel eens af, heb ik er goed aan gedaan? Mocht ik vrouw en kinderen opofferen en weggaan? Vaak denk ik dat ik stapelgek ben geweest en kan me de hele rotzooi niet meer schelen. Maar als ik al deze grote ellende zie weet ik weer dat het goed is. Mijn liefste heb ik niet opgeofferd. Ik kan ondanks onze scheiding en verlangen nog gelukkig zijn. Ik heb mijn schatten nog. Mijn vrouwke heeft het zwaarder dan ik, zij weet geen weg met haar gevangen liefde.

Het daadwerkelijk geven, voelen en zorgen mis je en dat blijft zo lang ik niet thuis ben. Ik weet het lieveling. Niet ik maar hij alleen kan jou kracht geven het vol te houden.

Of ik mijn eigen meisje nog liefhebben kan? Nee Nannie, je weet het, ‘k wou je graag nog meer liefhebben maar ik kan het niet , omdat ik alles wat ik aan liefde heb aan jou gegeven heb, snap je, het is op. Door jou heb ik onze kinderen lief. Jij hebt mij geleerd wat liefde is. Jij betekent alles voor mij. Ik weet niet hoe ik het schrijven moet. Ook ik kan nog niet begrijpen dat jij zoveel van mij houdt. Het is een heerlijk wonder.

Het valt ook niet mee om rustig te schrijven, zopas hebben we weer een hele tijd zitten kletsen over van alles en nog wat.

Het is heerlijk voor mij schat om te weten dat het thuis allemaal echt goed is en ik moet alles weten hoor. Ik kan aan jou niet voorbij en jij niet aan mij want wij lezen beiden tussen de regels. Ik weet hoeveel jij van mij houdt, daar leef ik op. Als je een tijdlang zonder post zit moet je je niet ongerust maken hoor. Als er iets ernstigs gebeurt heb je al veel eerder bericht dan dat je het uit het uitblijven van mijn brieven kunt merken.

Het licht is uit, heerlijke koesen en knuffels voor mijn schatten, dag lievelingen van mij.

 

Schoten van de trein Krawang-Cheribon

Er heeft zich een eigenaardig voorval voorgedaan. Er werd vanuit de Hollandse trein Krawang-Cheribon, met Hollandse bewaking aan boord, op ons geschoten. Eerst hadden we het niet in de gaten en dachten dat het TNI in de buurt was. Een van onze brenschutters ratelde terug, gelukkig was de trein toen al te ver. Het hele kamp in repen roer, de jongens kwamen in onderbroek en op gympen, met geweer aanstuiven, waar is de brand. Of de bewaking schoot op extremisten of dat ze dachten dat wij extremisten waren weet ik niet. We hebben het per radio doorgegeven.

Later schoten ze weer vanaf de trein, we konden niet waarnemen in welke richting. Natuurlijk schoten wij nu niet terug.

Een patrouille zou vandaag onze trein aanhouden maar werd weer beschoten. Pas toen de bewaking van de trein onze drietonner en brencarrier zag staan, kregen ze in de gaten dat ze op eigen mensen schoten. Ze wisten niet eens dat er in Soakamelang een Hollandse bezetting lag.

De spoorlijn wordt regelmatig uitgebroken tussen Krawang en Cheribon. De trein rijdt met zware bewaking en een heel stel koelies en spoorwegmateriaal, rails, dwarsleggers enz. om de lijn weer te repareren. De opgebroken rails worden natuurlijk meegenomen door de TNI. Ook stapelen ze vaak dikke keien op de lijn en nemen de trein onder vuur wanneer hij daarvoor stopt. Veel bereiken ze er niet mee, alleen vertraging. Ze krijgen wel zoveel lood op hun donder dat ze de kuiten nemen. De lijn wordt elke ochtend verkend door een verkenningsvliegtuig, Pyper-cub.

 

Lange rij pikols met smokkelwaar

Er is een hele vracht suiker in beslag genomen. Een hele lange rij koelies met hun pikols (bamboestok waaraan ze alles vervoeren in mandjes, zakken, kisten enz.) liep in de val. Ze worden door opkopers gehuurd en moeten de smokkelwaar, meestal van een onderneming, vervoeren. Een gedeelte verdwijnt naar TNI-gebied, de rest gaat naar Batavia en andere steden. Hoe dichter bij de steden hoe duurder de smokkelwaar wordt. Wij proberen er zoveel mogelijk een stokje voor te steken maar kunnen onmogelijk alles controleren. Het hele stel met  zakken en al is naar het kamp meegenomen.

 

Niet goed begraven, de honden kregen er lucht van

K. is vanmiddag op begrafenis geweest. De slachtoffers die laatst gemaakt werden waren niet goed begraven. De honden kregen er lucht van en waren bezig met opgraven. Ze zijn opgegraven en met benzine overgoten en verbrand. K. kon er niet tegen en moest overgeven. Je zult wel eens verbaasd zijn schat, het leven is hier een beetje anders dan in Nederland. Je kunt niemand vertrouwen. Degenen die het hardst Tabe Toean roepen moet je het meest in de gaten houden. We hebben weinig aan de goedwillenden omdat ze nog bang zijn voor represaille van de TNI.

Heb met een paar jongens een toneeltje gemaakt van lege munitieblikken en zakken rijst, een tent als gordijn en zelfs nog een schijnwerper, voor het gezelschap van Soebang.

 

 

Pepermunt uit jouw pakje mee op patrouille, een film afdraaien: blanda met karbouw en het kampaapje

Drie brieven en een pakje van jou, heerlijk. K. en H. hebben ieder een rol pepermunt uit jouw pakje, als zij een pakje krijgen profiteer ik ook mee. Pepermunt is zo lekker op patrouille of voor op wacht. Alles was OK, alleen de shag was schimmelig, ik heb het aan de djongos gegeven die er dolblij mee was.

Jammer dat je niets aan de preek had. Een preek zegt vaak zo weinig. Toch doet het goed in gods huis te zijn al merk je het dan niet altijd. Ook ik ben altijd weer blij dat de zondag om is. Ik ben ongedurig en kan niet stil zitten en moet wat te doen hebben.

Wees niet ongerust en vertrouw op god die voor ons zorgt. Je bent niet machteloos, maar hebt een goed wapen, bidden en vertrouwen. Heb goede moed en wees gelukkig met al onze rijke zegeningen. Een beetje onwennig mag je wel zijn maar niet te lang. Een innige omhelzing en koes onze schatten van heit.

 

We hebben er weer een streepje bij

Stond net op en hoefde niemand te wekken want er is niemand te porren, de nachtwacht ligt te slapen en verder is iedereen op patrouille.

De patrouille kwam weer terug, de kerel waar ze voor op pad gingen was weer verdwenen. Ze hebben een TNI uitkijkpost afgebroken en een grote ossenkar met karbouw, die een paar dagen terug door TNI in beslag was genomen, mee terug genomen. K. kwam ermee terug, een pracht gezicht. Hij liep als een laatste-eer-man voorop, stap voor stap want een karbouw heeft nooit haast. De halve kampongbevolking stond de stoet op te wachten. Ze hadden niet veel vertrouwen dat toean blanda zoveel mans was dat hij de gestolen wagen met karbouw mee terug bracht. Wij hebben er weer een streepje bij. Misschien dat ze nu een beetje toeschietelijker worden met de eieren.

Gister heeft de fabriek weer gedraaid en een flinke portie rijst verwerkt. Zondagse dienst hebben we hier niet, wel wordt er zo weinig mogelijk gedaan maar de patrouilles gaan gewoon door. Ik ben er de eerste drie dagen weer vrij van.

 

Zoals het nu lijkt hebben we een rustige dag. H. zit wat met ons kampaapje te spelen. Het beestje is van de opper en loopt los rond en blijft in het kamp. Het is een vermakelijke kleine kwast. Ik ben ook even gekiekt met het aapje, het werd boos en begon te bijten.

 

PvdA en het gezeur over de Indiëkwestie

Ik ben iets te hard van stapel gegaan met mijn oordeel over de PvdA maar al dat gezeur en gekanker over de Indiëkwestie in Holland maakt me soms woest. Niet dat een lid van de partij geen echt christen kan zijn maar ik kan me niet voorstellen dat een echt christen zich daarbij thuis voelt. Iedere partij heeft zijn goede bedoelingen, maar in de praktijk komt er vaak weinig van terecht, ook bij de christelijke partijen niet. Je weet dat ik me om politiek nooit erg druk maak maar nu we op alle kanten worden tegen gewerkt in wat wij als goed en hoogstnoodzakelijk beschouwen, krijg je de pest wel eens in. Zullen wij er maar over ophouden, het is voor mij te onbelangrijk om er elkaar verdriet mee te doen. Ik ben niet bang voor een gesprek met je vader hierover, de politieke PvdA man in de familie en ik denk niet dat hij kwaad wordt.

Heb je wel eens gemerkt dat mensen van verschillende partijen niet behoorlijk kunnen praten over politiek? Vaak is het bekvechten en willen ze van elkaar niet het goede maar alleen het kwade zien. Dat is er ook de oorzaak van dat er weinig samenwerking is. Ieder denkt dat hij het zelf het beste weet. Stop.

 

Openlijke hetze, dood aan alle blanda’s, oppervlakkig gezien levert bidden niets op, alleen sterke patrouilles

Hadden we zeker maar doorgevochten schat, een dag of drie, vier was genoeg geweest. Dan was Djokja in ons bezit en was die openlijke hetzerij van radio Djokja -dood aan alle blandas- afgelopen. Wij horen het hier zelf.

We hadden er veel beter voorgestaan en de bevolking ook, zoals je uit de kranten en op de radio wel kunt vernemen. Gods eeuwig raadsbesluit kunnen we niet ombidden. Oppervlakkig gezien levert ons bidden niets op, er verandert niets in de wereldgeschiedenis, maar ook ons bidden is opgenomen in zijn raadsbesluit. Hij weet ieder gebed dat wij in ons leven nog aan hem zullen bidden en houdt daar, niet op onze manier maar op zijn manier, rekening mee. Hij wil gebeden zijn en is een verhoorder van gebeden.

Het is hier niet rustig maar ik geloof dat het niet lang meer duurt voordat ook hier de rust is hersteld. Een nieuw gebied is eerst altijd vreemd, na een tijdje weet je waar de heren zitten en kunnen er maatregelen genomen worden om het hen ook eens moeilijk te maken.

Het is lastig dat we niet overal tegelijk kunnen zijn. We houden dit grote gebied met maar één batterij onder de duim. Het is 750 km2 groot met 60 man, iedere man moet dus 22 km2 bewaken. We zullen het wel fixen. We zijn uiterst voorzichtig geworden na de laatste geintjes en gaan alleen in sterke patrouilles uit.

 

Soms lijkt het zo vredig, een spoorlijntje aanleggen

Ik zit op de waranda, het is heerlijk weer, de zon is bijna onder en alles ademt vrede en als je zo in de kampong en over het veld kijkt zou je niet zeggen dat het hier oorlog is.

Een paar drukke dagen gehad, ik ben met de jongens bezig met het aanleggen van een spoorlijntje naar de keuken. De waterwagen en de foeragewagen konden er door de laatste regens niet meer komen. De kapitein was meteen enthousiast toen ik het voorstelde. Meteen aan de slag.

Nu kunnen we het water en de foerage straks per lorrie vervoeren en zitten we niet in de blubber te klooien wanneer straks de natte moesson begint. Zwaar maar mooi werk en we werken met plezier. Het terrein is hobbelig dus je begrijpt dat het lastig is. We hebben het eerste stuk al met de lorrie ingereden. De jongens vlogen met een rotgang door de bocht, de eerste keren er uit maar na de rails wat bijgewerkt te hebben gingen ze er door. De vuurproef is geslaagd, het was het moeilijkste stuk.

De laatste dagen is het erg rustig, geen patrouilles. Ik heb een dubbele weekdienst genomen dan kan ik in het kamp blijven en rustig aan het lijntje doorwerken. H. is verzot op patrouille lopen, K. doet het ook graag en ik voel er weinig voor zolang we niet weten waar we aan toe zijn en er nog geen beslissing is genomen door onze regering. Dit is ook nuttig werk.

De weekdienst geeft weinig werk. ’s Ochtends om 6.00 uur opstaan, appèl houden, zorgen dat de 15 jongens die in Erethan Wetan, aan de hoofdweg zitten, te eten krijgen. Om de twee weken worden ze afgelost. We hebben geloot. Ze moeten voornamelijk ’s nachts de hoofdweg controleren.

 

Torrenplaag, Goebels zei herhaal de grofste woorden steeds opnieuw

Heb gisteravond niet geschreven. Het was niet te harden vanwege een torrenplaag. Ze kwamen met miljoenen op het licht af, de muur van de waranda was zwart en ze kropen overal in en op. We hebben het licht binnen maar uitgedaan en ik heb met DDT grote opruiming gehouden. Ik moet er nog wel een paar van de brief schieten maar het is al een stuk beter.

Propaganda is iets waar je niet bij kunt schat. Goebels zei in zijn gloriedagen, herhaal de grofste woorden steeds opnieuw, en hij werd geloofd. Hij had gelijk. Zelfs in ons land worden de leugens van de Repoeblik nog geloofd, laat staan wat ze er in het buitenland van opnemen. Wij merken het hier iedere dag.

 

De genie komt binnen zeilen en vertrekt, legergeheimen

Het Djatybos waar de TNI zit, ligt in ons gebied. Wij zijn er nog niet geweest. Het is de bedoeling dat we dat samen met de infanterie uitkammen. Als we daar een goede slag slaan is het zeker dat het hier veel rustiger wordt. De stukken komen hier in stelling te staan. Ik blijf vrij zeker binnen voor de stukken. Allemaal legergeheimen schat die ik niet verklappen mag, zelfs niet eens per brief. Want stel dat ze de foeragewagen, die de post meeneemt te grazen nemen en dit lezen. Het zal wel meevallen hoor, voor jou schat geen geheimen.

De genie kwam met 25 man binnenzeilen met bruggenmateriaal voor de zuiveringsactie in het djatybos. Jammer dat het niet doorgaat, waarom weet ik niet maar het is afgelast. Werk voor mij want ze moeten eten en slaapgelegenheid krijgen en dat verzorgt de wachtmeester van de week. Gelukkig had de kok nog brood, morgenvroeg doen wij het met een halve portie en pap. Ze slapen in de fabriek op nieuwe, lege rijstzakken waar we honderden van hebben. Ze waren gekomen om de bruggen te herstellen, anders konden we het bos niet in komen.

Als het helemaal niet doorgaat zullen ze het materiaal wel weer meenemen. Het heeft geen zin de bruggen te herstellen zolang het gespuis in het bos blijft, ze steken het toch weer in de fik en wij kunnen het niet voorkomen. We wachten maar weer af, voor ons is het een teleurstelling.

De genie is weer vertrokken. Het treinverkeer tussen Batavia en Cheribon zal voorlopig wel stilstaan, de TNI heeft een viaduct vernield. Het is te hopen dat de zuiveringsactie snel doorgaat.

 

Geschikt oord om te sparen en de mooie kant zien

Het maandrantsoen schiet weer tekort met 180 sigaretten en waszeep. Ik heb nu twee liter jenever staan, die moet ik zien kwijt te raken maar voorlopig is daar geen kans op. Mijn fles wijn heb ik aan een van de jongens overgedaan. Mijn drie bierflesjes lust ik zelf wel, ik heb ze in de mandibak gezet om te koelen. Ik probeer voor niet te veel geld sigaretten over te nemen. Het is hier een geschikt oord om te sparen, ik hou deze maand wel weer een paar over schat.

Ja het was een mooie reis van Batavia naar hier. Het valt niet altijd mee de mooie kant van de dingen te zien, toch probeer ik dat zoveel mogelijk. Alles heeft een goede en slechte zijde. Ik probeer zoveel mogelijk het goede en mooie eruit te halen en het slechte te vergeten en dat bevalt me best schat.

Ondanks al het vreselijke is er nog zoveel goeds en moois, hebben we nog zoveel geluk waar we dankbaar voor moeten zijn.

 

Gaan die jongens ook dood wanneer ze thuis gebleven waren

Dat ik ook niet meer thuis kan komen, daar denk ik zelden aan, ik kan me dat niet indenken schat. Toch weet ik wel dat ik daar zelf niets toe of af kan doen. Het is gods genade wanneer ik weer bij jou gezond terugkom. Ik geloof vast dat ik weer terug kom maar heb daar geen recht op en verdien niets meer dan de anderen die hun thuis nooit weer zien.

Nanni, denk niet je ziet je man nooit meer terug, god weet het zeker, vertrouw het aan hem toe. Hij weet ook hoe lief wij elkaar hebben. Laten we bidden dat onze liefde ons dichter bij hem brengt en dat we hem niet vergeten omdat we genoeg aan onszelf hebben. Jij bent mijn moedig dapper meiske.

Gods wegen zijn moeilijk. Je vraagt mij of al die jongens die hier vallen ook dood gegaan waren wanneer ze thuis gebleven waren, want niemand sterft toch voor zijn tijd? Diegenen die geen rekening met god houden, daar houdt god geen rekening mee en zij vallen volgens mij buiten beschouwing. De anderen hadden geen kans om thuis te blijven, ook het naar Indië gaan was gods wil of raadsbesluit, hij maakt dus ook uit wie wel of niet terugkomt. Als we dat oppervlakkig beschouwen komen we er niet. Ik weet het niet.

Ik heb het eten weer op en het smaakte me best. Brood, eitje, chocolade hagelslag, gebakken blikvlees en koffie. Jammer dat het altijd zo vroeg donker is.

We zaten we bij electrisch licht op de waranda maar ik heb voorgesteld om naar binnen te gaan wanneer het donker wordt omdat we open en bloot in het licht een schietschijf zijn voor snipers.

 

Pim een eigen koppie en lieve Betteke, later mispunten? Gods engelen dragen kleine kinderen op handen

Je hebt al heel wat met Pim te stellen, ons jonkje heeft een eigen koppie en wil niet altijd zoals mem het bedenkt. Ik kan daar zo naar verlangen, onze schatten zien opgroeien met hun lief en leed. Jij houdt me heerlijk op de hoogte en ik kan me voorstellen hoe onze hummels alles doen. Hoe zus ligt te jeuzelen en de dekentjes aftrapt, hoe Pim mem observeert en probeert hoeveel het leiden kan. Dat moet kostelijk zijn. Wat een heerlijke kleine rakker. Ik ben er niet bang voor dat onze kinderen later mispunten zijn wanneer ik thuis kom. Ik weet dat je veel door de vingers moet zien door Beppe en je vaak niet weet hoe je het moet aanpakken. Maar ik weet ook dat wanneer puntje bij paaltje komt jij aan het langste eindje trekt.

Heeft Betteke ook sabbelallures? Ik weet nog hoe Pim op zijn vingers sabbelde. Laat hem maar lekker knoeien, je kunt kinderen toch niet de hele dag schoonhouden. ’s Morgens en ’s avonds afboenen is voldoende.

Ook kinderen moeten door scha en schande wijs worden, zo leren ze het vlugst de gevaren kennen. Gelukkig was jij er snel bij om hem weer uit de prut te vissen. Als gods engelen kleine kinderen niet op handen droegen zouden er veel meer verongelukken. Ouders kunnen onmogelijk op alles letten. Memmi en Pim hebben beide weer een lesje geleerd. Jij dat je de rakker in de gaten moet houden en Pim dat niet alles een harde ondergrond is.

Het is goed Nan dat onze hummels zo gauw mogelijk de gevaren leren kennen. ’k Hoop dat er gelegenheid is voor onze kinderen om vroeg te leren zwemmen. Als we later bij water wonen maak ik een nieuwe kano en kunnen onze kinderen naar hartenlust genieten van gezonde sport. Vind je dat goed?

Kinderen opvoeden is zeker moeilijk maar in de eerste plaats is het heerlijk dat we het mogen doen. Mijn schat heeft er een goede kijk op, dat opvoeden ook betekent zelfopvoeding en een voorbeeld zijn. Wil jij mij daar later ook bij helpen liefste? Van jou moet ik nog veel leren! Ik heb geen moeilijke maar een heerlijke vrouw getrouwd en een echt moedertje.

 

Soms heb ik geen zin om jou te schrijven liefste

Soms heb ik geen zin om jou te schrijven liefste, dan weet ik niets, ben dan ongedurig en ontevreden, je merkt het vast wel aan die brieven.

Ik weet nog hoe wij hand in hand in de kerk zaten. Later wanneer ik weer thuis ben kom ik weer naast je zitten. Het zal wel niet zo vaak voorkomen want een van ons moet thuis blijven om op te passen. Dan blijf ik ook eens een keer thuis en maak nasi-goreng goed?

Nu ben ik wel een ongeregeld leven gewend maar later moet ik ’s nachts thuis zijn. Wie weet wat ik later uitspook, misschien drukken ze me wel in een of ander baantje. Je weet dat ik hokvast ben maar toch niet stil kan zitten. Hoop dat je veel karweitjes hebt die ik bij jouw kan prutsen. Voor Pim moet ik natuurlijk een wagen maken en voor zusje een poppenwagentje. Het zal heerlijk zijn liefste. D.V. tot ziens, jouw gelukkige man en heit.

 

Gesneuvelden en gevangenen

Vandaag is een auto van de MP beschoten, een korporaal sneuvelde. De kapitein heeft de wagen onder vuur gekeerd en zo zijn ze zonder verdere verliezen ontkomen. Ze waren met hun paar revolvers en geweren niet opgewassen tegen het automatisch vuur van de TNI. Een inlandse politieman is vandaag ook in deze buurt omgekomen. Het is aan de hoofdweg tussen Pamenoekan en Elburg, wij liggen nog verder. Wanneer er een paar bruggen uit liggen kan het zo zijn dat wij een paar dagen alleen op rijst moeten leven. Er zijn al maatregelen genomen om dat te voorkomen.

Onze patrouille is er ook geweest maar toen was er natuurlijk niets loos, dan durven ze niet en het is best mogelijk dat zo’n knaap met een pikol en een vriendelijk tabé toean zo voorbij loopt. De laatste dagen hebben we wat gevangenen gemaakt, gisteravond hadden we tien man in het wachtlokaal zitten, een jonge knaap was erbij met een verlofpasje van de TNI op zak, een goede vangst. Bij ons worden ze goed behandeld en krijgen te eten en drinken. Vanochtend hebben we er acht doorgestuurd naar Soebang. De smokkelaars hebben we maar laten lopen.

 

Er op los poffen en vlug een pieper in het kanon

Het is een rustige wacht, nog geen schot gelost. Sommige jongens poffen er bij het geringste geluid op los, vaak uit zenuwachtigheid en vrees. Ik hou er niet van om ’s nachts onnodig te schieten, dat geeft maar een hoop ongerustheid en de jongens hebben hun slaap nodig.

We hebben nu een goede buitenverlichting. De wachten lopen in het donker en zien alles. Bij de C-batterij hebben ze een aanval met zwaar mitrailleurvuur gehad. Nadat onze wacht een schot loste met het kanon was het meteen afgelopen. Daar hebben ze respect voor. Onze stukken staan hier vlak naast me en ik beloof schat dat ik er vlug een pieper instop wanneer de knapen het ons hier lastig maken.

Ik las in het militaire krant Het Lichtspoor over het voorbeeld zijn. Of je als meerdere ook iets voor god doet, bijvoorbeeld een dagsluiting voor de mannen. Ik moest het met nee beantwoorden. De laatste tijd kwam er door het ongeregelde leven niets van. Gisteravond hebben we het op mijn kamer gehouden en ik wil proberen het iedere avond te doen. Zelf durf ik het nog niet te leiden Nan, daarin wordt ik beschaamd door eenvoudige soldaten.

 

Hoe een actie gaat, meer legergeheimen, haard niet uitgeroeid

Hoe een actie verloopt is moeilijk te beschrijven. Er zijn zoveel methoden. Het hangt af van hoe de toestand is. Bijvoorbeeld hoe het terrein is en wat de krachten van de tegenstander zijn. De verkenners gaan er eerst op uit, niet langs maar naast de wegen en zij zuiveren een smalle strook aan weerszijden van de wegen. Die worden direct door de mijnenruimers gecontroleerd.

De infanterie rukt vaak dwars door het landschap op, is er zware tegenstand dan is het onze beurt en gooien we er wat knikkers op. Zo niet dan rijden we rustig achter de stoottroep aan. De verkenners zijn uitgerust met snelle, sterke gevechtswagens. Ze kunnen er rustig de kogels in opvangen. Soms zitten ze ver voor de hoofdmacht uit. Door hun snelle optreden hebben ze hier ook veel voor verwoesting bewaard.

De hoofdmacht verspreidt zich over het gebied en zuivert het helemaal. Hier en daar blijven kleine bezettingsgroepen achter. Nu hebben we de strop dat de actie te vroeg is gestaakt en de haard niet is uitgeroeid. Door het staakt het vuren krijgt Djokja de kans om zich te herstellen en het ons zo lastig mogelijk te maken, wat ze dan ook doen.

 

30 Man op patrouille kan 300 man TNI aan, geen risico’s meer meteen schieten, onschuldige slachtoffers, vrede door actie

Wij zijn met officieren erbij met 63 man sterk, 15 zitten op Elburg, 11 zijn nodig voor de wacht. Dan zijn er nog de koks en radioseiners zodat er zo’n 30 man overblijven voor patrouilles. Dat is de sterkste patrouille waar we mee uit kunnen rukken en die kan dan ook heel wat aan, is opgewassen tegen zo’n 300 man TNI. Na de laatste strubbelingen nemen we geen enkel risico meer en schieten meteen. Daardoor worden ook wel eens onschuldige slachtoffers getroffen. Je kunt aan de buitenkant niet zien of het een TNI-er of een goedwillende kampongbewoner is. Het is jammer maar er is niets aan te doen. We moeten korte metten maken en TNI een slag voor zijn. Voor ons zijn tien onschuldige inlanders beter dan één van ons. Er sneuvelen de laatste tijd al meer dan genoeg.

Hoe langer deze toestand duurt hoe moeilijker het wordt omdat de vijand alle tijd krijgt zich te herorganiseren en onze zwakke punten eruit te pikken. Bij I-6 RVA wordt het er niet beter op. Volgens mij kan er vrede komen door actie. Zoals het nu voortduurt wordt de situatie onhoudbaar en kan het niet lang meer duren dat we de actie voortzetten. Hoe eerder hoe beter.