Blog Taboe in het theemeubel

Boeken

Over Taboe in het theemeubel

Over Keerkring of rondwaren in tijd

Over Tijd Terug

Hilma Bruinsma

schrijver, dichter, eigenaar punTaal

28 June, 2019
Hilma Bruinsma

Blog 88: Tweede politionele actie, vier batterijen met 16 kanonnen op pad in de buurt van Cheribon, schieten in de leegte? Kerst (tweede helft december 1948)

Janke Venema

Soldaat te velde, niks geen soesah

Even vertellen. Vervolg van blog 87.

We vertrokken om 7.00 uur uit Soebang. Via Bandoeng naar Madjalengka gereden, ongeveer 160 km ver. Het ligt 50 km ten zuidwesten van Cheribon. Het was een zware rit tot Bandoeng, de trekkers kropen tegen de berghelling op. Daarna ging het makkelijker langs prachtige wegen. Van hieruit gaan we met vier batterijen met 16 kanonnen verschillende punten beschieten. Hoelang we hier blijven is nog niet bekend, vermoedelijk een dag of tien.

De ligging in deze oude kruidkazerne is goed. Stenen huizen en eigen bedden. De watervoorziening is vrij hopeloos, vooral het mandiwater, het watertorentje kan het zo snel niet aanvoeren. Bedje gespreid, het nodige uitgepakt, eten.

Stelde niet veel voor, drie keer per dag brood is niks. We gingen met een stel naar een Chinees restaurant dat ook niet berekend was op zoveel mensen. Het zat vol militairen. Anderhalf uur wachten op mijn bami goreng met een spiegeleitje maar het smaakte dubbel zo lekker. Daarna terug en meteen onder de klamboe, heerlijk gemaft.

K. en ik liggen samen op een kamertje, tafel, stoelen, kast tida ada. We hebben geen licht maar daar ben ik mee bezig. Zit nu op m’n bed met een schaakbord als schrijfplank. Om mij heen een stilleven van mijn rommel. Soldaat te velde, niks geen soesah, alles zo makkelijk mogelijk.

Weer om 7.00 uur eruit. Heb een liter water kunnen vinden om de slaap uit mijn ogen te wassen, kop en voorpoten even afspoelen. Paar sneetjes brood en appel. Daarna niets. Geloof niet dat we vandaag nog gaan schieten.

We hebben de stukken een goede beurt gegeven, ze staan weer schietklaar. De chauffeurs zijn nog druk bezig met hun wagens.

Na het eten zwemmen, een prachtgelegenheid om mijzelf een poetsbeurt te geven. We hebben een baboe voor de was, een djongos voor vier kamers met negen onderofficieren. Vanochtend een loslopende gevangene in de kraag gepikt om de beestenboel in en om het huis op te ruimen. Zo dat is het eerste nieuws.

Ik probeer vandaag nog deze brief weg te krijgen zodat je niet te lang hoeft te wachten.

Beslissen over schilderszaak in Holwerd

Ik heb nog geen antwoord gekregen over de zaak in Holwerd. Ik weet niet wat voor maatregelen je genomen hebt. Ik zit er steeds over te piekeren hoe te handelen. Ik weet hoe jij er dagenlang over gepiekerd hebt meiske en hoe jij je alles hebt voorgesteld. Nu in deze omstandigheden is het voor mij dubbel moeilijk om een beslissing te nemen. Het lijkt mij het beste Nan om er niet op in te gaan omdat het risico te groot is. We weten niet hoeveel maanden jij je met een knecht zou moeten behelpen. Jank ik laat het aan jou over.

Als mensen die het kunnen weten denken dat het best zal gaan, ook met geldmiddelen en materialen, doe het dan schat als je het aandurft.

Zo niet wees dan niet teleurgesteld en wacht rustig mijn thuiskomst af om dan samen opnieuw te beginnen. Eerst eten. Ik hoop later op de avond nog wat te schrijven. Ik ben gelukkig en heb goede moed. Daag lievelingen.

Het licht is zeer slecht. Is alles goed thuis?

Nachtschieten bij volle maan, daveren in de roerloze stilte

Het loopt hier anders dan we hadden verwacht. We gaan eerder terug. Het schijnt dat we hier in een nogal leeg gebied staan te knallen waar de overste geen pee voor voelt.

We hebben in een bergmeertje bij Madja gezwommen. Ik had m’n tasje mee dus meteen mandiën, scheren, straatje poetsen. We knapten ervan op. Ds. was ook mee en hij vermaakte zich kostelijk, het enige wat hij te doen heeft want we zijn voor zondag alweer weg.

Stukken klaargemaakt voor het eerste vuur. Zitten prutsen om de kijker en richtmiddelen te verlichten want het werd nachtschieten. Primitief maar het werkte. Om 3.00 uur moesten we klaar staan en zoals altijd waren we 1,5 uur eerder al klaar. We stonden ongeveer 3 km buiten Madjadenka langs de hoofdweg naar Cheribon in stelling. De overste was ook aanwezig, zelfs de dominee was van de partij.

Het was een prachtige nacht, volle maan, het mooie landschap lag roerloos te slapen tot het eerste salvo van vier kanonnen alles deed daveren.  Voor onze kanonnen lag op 3 km afstand een bergkam waar wij overheen schoten.

Van 3.00 – 6.00 uur onafgebroken op verschillende kampongs geschoten.

We konden geen uitwerking zien. De verste kampong lag op 12 km afstand, de dichtstbijzijnde op 3,5 km. Ik heb het op m’n slofjes gedaan en heb mijn collega wachtmeester M. laten schieten.

Genoten van de prachtige nacht, schieten op lege kampongs?

Ik heb genoten van de prachtige nacht en mij niet gerealiseerd hoe het aan de andere kant van de bergkam was waar wij de doffe knallen van de springende granaten hoorden. Ik had het gevoel dat we op lege kampongs schoten. Ons schieten was weer foutloos wat ’s nachts niet meevalt.

Om K. hebben we weer gelachen, hij meldde weer kleine haperingen waar reparaties voor nodig waren, een beetje zenuwachtig.

De artillerie ligt hier met 4 batterijen, 16 kanonnen die twee dagen onafgebroken schieten. De ene batterij lost de ander af. Toen wij binnenkwamen begon I-6 RVA te schieten, daarna 6 RVA, die lossen wij om 6.00 uur weer af.

Wel hebben we allemaal verschillende stellingen en doelen.

Om 6.30 uur de stukken poetsen ze zagen er weer lekker uit hoor.

Maar heet water, benzine, olie en vele handen maken licht werk. Gelukkig was er water om onszelf mee te poetsen. Maffen tot 16.00 uur. Het eten stond nog klaar, koud maar ik had een honger.

Lieveling dat was het weer.  M’n spullen klaarleggen voor morgenochtend, het laatste vuur. Spullen pakken en zaterdagochtend weer terug.

Voel even heel stevig mijn armen om je heen. Straks weer normale brieven hoor.

Geen schilderszaak in Holwerd, brieven, pakje, foto

Nanni, een alles zeggende zoen. Drie brieven en je pakje. Jank wat is je foto prachtig! Kun je voelen hoe blij en gelukkig ik ermee ben? Jou even echt in mijn armen!

Ik raak er niet op uitgekeken, dat binne myn skotten!

Eerlijk mijn mening snoes? Ja je ogen staan een beetje eigenaardig, ik weet niet precies hoe maar wat hindert dat voor mij, mijn schatten zijn zoooooooooo lief!

Ze zijn hier een beetje jaloers en als mannen jaloers zijn dan weet je het wel.

Alles is goed overgekomen. Ik ben mooi uit de brand met je pakje shag. De taaitaai was lekker, ieder een stukje.

De schilderszaak in Holwerd viel vader tegen en hij durfde onder deze omstandigheden de zaak niet aanvaarden. Jij schreef er ook over.

Je had het er moeilijk mee. Kijk me aan, zou ik dat niet weten?

Ik weet hoe zwaar je het gehad hebt de laatste tijd, hoe al je illusies over onze toekomst in Holwerd tegen de grond geslagen zijn, hoeveel er nu weer van mijn schat gevergd wordt. Meiske, mijn dappere vrouw, toch goede moed houden, samen bidden, samen sterk tot een heerlijk weerzien op gods tijd!!

De eerste mislukking maar toch houden we goede moed en de kop ervoor.

Wanneer ik terug ben in Kasomálang antwoord ik je.

Even over vandaag. Om 5.00 uur op, kop en voorpoten wassen, eten en met de hele colonne er weer op uit. Net buiten Madjalenka kwamen we weer in stelling. De doelen waren weer kampongs in bergachtig terrein. Het schieten stelde niet veel voor. 40 Granaten per kanon. Het gepruts van zo nu en dan een paar schoten lossen duurde tot 13.00 uur. Toen zette de overste er radicaal een punt achter en vertelde er meteen bij dat we morgenochtend alweer teruggaan. Volgens hem is het waanzin om hier langer rond te hangen en granaten te verschieten in een leeg gebied.

Na het eten de stukken schoongemaakt en verder klaar gemaakt voor de afreis. De grote opzet is dan praktisch gezien op niets uitgelopen. Toch was het een aangename afwisseling ondanks dat we ons moesten behelpen. Het wordt donker snoes, ik kan het bijna niet meer zien.

Vanavond is er een soldatencabaret, volgens de luit een overwinningsfeest met limo en een piano. Als het me niet bevalt kruip ik gauw onder de klamboe. Nu de zaken er hier zo voorstaan ben ik blij dat we weer ophoepelen. Morgenavond hoop ik verder te schrijven.

Meiske ik heb je zo oegriselijk leaf. Daag Jank, Wim en ukkepuk ook een heerlijke knuffel. Goede moed Nan!

Terug in Kasomálang

Vanochtend halsoverkop weg. We waren niet gewekt dus haast je rep je om op tijd klaar te zijn. Binnen een half uur wassen, eten, pakken en inladen. Klaar voor de start. Makkelijk zo’n verhuizing hè?

Heb genoten van de tocht hoewel we meer pech hadden dan op de heenweg.

Meerdere wagens kregen pech, eentje moest gesleept worden. Mijn wagen hield het best, wij waren het eerste binnen.

In Bandoeng hebben we nog heel lang op de achterblijvers gewacht. Zo nu en dan kwam er weer een wagen bij die in de tussentijd door de monteur gefikst was.

Gemakkelijk is de radioverbinding van de kop tot de staat van de colonne. Er rijden radiowagens voor en achter. Valt er een wagen uit dan meldt de achterste het aan de voorste zodat de colonnecommandant altijd weet wat er aan de hand is.

Zit weer in m’n eigen stoel achter m’n eigen bureautje. Met vlak voor me mijn schatten. Ben nu weer blij terug te zijn. Toch willen wij het allemaal nog wel eens doen.  De nieuwe mensen uit Soebang die voor ons in de plaats hier kwamen blijven voorlopig. Alle posten hebben versterking gekregen voor eventuele gebeurtenissen in de decembermaand. De toestand in ons gebied is volkomen rustig. Wel houden we rekening met van alles maar verwachten niets.

I-6 RVA in de laagvlakte staat er minder gunstig voor. Daar hebben ze last van sabotage aan de telefoonlijnen, wegversperringen, net zoals vorig jaar. Toch maakt het gehele gebied van 6 RVA een gunstige uitzondering ten opzichte van omringende gebieden zoals Poerwakarta, Krawang en Tjikampeh. Natuurlijk zal de Repoeblik proberen de boel in de war te schoppen maar ze zullen weinig succes hebben omdat wij erop voorbereid zijn.

K. gaat morgen naar Boekanagara, boft hij even. B. is naar Tjikaramas en ik blijf voorlopig hier met Htje, M. en een groentje van Soebang, wachtmeester H, lijkt een geschikte vent. Htj zwaait hier de scepter, vind ik heel goed. Ik ben van plan de komende dagen weinig uit te voeren. Niet omdat ik moe ben, zomaar.

Verder is hier niets bijzonders. Ik hoop dat je mijn brieven voor de kerst hebt, dat ik weer terug ben hier, voor jou een hele geruststelling.

Kerst hier vieren is moeilijk

Voor de kerstdagen zijn er weinig plannen, alle posten blijven op hun plaats, iedere post moet er zelf iets van maken. Ik zal proberen een goede gezamenlijke maaltijd te houden met een kerstboom erbij. Sterke drank wordt er gelukkig niet verstrekt. Wel is er een som geld beschikbaar voor sportartikelen. Het liefst ging ik gewoon door snoes. Kerstfeest vieren is heel moeilijk voor ons vrouwke.

Ben naar Soebang geweest om kerstversiering te halen maar heb niets losgekregen. Het is een hele toer om kaarsen te vinden. Bomen en groen is hier in overvloed.

Kokki heeft al 15 kippen voor de maaltijd. Ik weet niet hoe ik een kerstavond voor elkaar moet krijgen en heb er ook weinig puf in.

Maken wij later ook een kerstboom voor onze kinderen Nan? Dan zingen we samen en vertel jij kerstverhalen schat. Heerlijk moet dat zijn!!

Hier is kerstfeest zo moeilijk, vooral een kerstfeest met Christus. Zal blij zijn wanneer deze maand voorbij is. Bij andere feestjes hoef ik geen rekening te houden met het geloofskwesties maar nu wel. Kerst vieren met kerkelijke en niet kerkelijke mensen valt niet mee. De eerste groep wil nog wel iets meer dan een kerstboom, lekker eten en drinken en een borreltje na.

Was het Newinpakketje op tijd? Ik heb het zelf niet gezien, we konden het zo bestellen en betalen. Je wilde zo graag een kleinigheid van mij en het kwam goed uit. Was het een verzilverde asbak, een broche en een hangertje? Hoop dat je het mooi vindt.

Bericht over de tweede politionele actie, regelrecht op Djogja gericht?

Vanochtend is iedereen aangetreden voor appèl. De kapitein maakte bekend dat ons leger opnieuw de Repoeblik aanpakt. De enige goede oplossing. Geve god dat dit het laatste bedrijf is in de Indiëkwestie.

Bijzonderheden zijn nog niet bekend, ook niet waar onze troepen de demarcatielijnen zijn overgetrokken.

Wij hebben voorlopig niets anders te doen dan ons eigen gebied rustig te houden. Wat niet veel moeilijkheden op zal leveren. Voor de bevolking is de avondklok ingesteld, voor zes uur moet iedereen binnen zijn. Verder moet alles rustig zijn gang gaan. Er is ook niets te merken in de kampong.

We popelen om de eerste berichten van het front te horen.

Of de actie regelrecht op Djogja gericht is weten we niet.

Pest in dat wij hier blijven

Hier is het nieuws kalm opgenomen. De nieuwelingen nemen het ook gemoedelijk op. Onze eigen mensen zijn er blij mee en hebben de pest in omdat ze hier moeten blijven zitten.

Ik geloof niet dat 6-RVA bij deze actie nodig is. Wel is het mogelijk dat we weer een vliegende batterij vormen zoals vorige week voor ondersteuning in bezet, oftewel Nederlands gebied.

Of deze actie invloed heeft op onze aflossing is nog niet bekend snoes. Het ligt voor de hand dat er eerst zekerheid moet zijn dat de EM gemist kan worden. De EM heeft veel aan gevechtskracht ingeboet maar wij zijn de oudste en meest ervaren troepen in Indië die niet zo een twee drie worden losgelaten.

We moeten nog even rustig afwachten hoe alles loopt. Wij geven de eerste klappen en die zijn nog altijd een daalder waard.

Ik ben blij dat er eindelijk een einde is gekomen aan de onzekerheid. Er is een kans dat nu voor heel Indië rust en vrede werkelijkheid wordt.

Waarschijnlijk heeft het buitenland ingestemd met de actie ook in verband met de opmars van de communisten in China. Brits Indië (Singapore, Malakka), Nederlands-Indië, de Amerikaanse bezetting van Japan en de Filipijnen zullen een hechte afsluiting moeten vormen tegen Rusland die momenteel China onder de voet loopt.

Lieveling, ik heb goede moed. Laten we bidden dat er gauw vrede komt voor dit land en volk.

Waarschuwing verschroeide aarde wordt zwaar bestraft

Nog geen nieuws op de radio. Hetzelfde bericht wordt regelmatig uitgezonden. Een waarschuwing aan de Repoeblik en de bevolking dat de verschroeide aarde politiek zwaar bestraft wordt omdat vernieling van fabrieken, wegen, bruggen, spoorlijnen enz. uiteindelijk alleen de bevolking treft.

Berichten dat onze regering de actie goed aanpakt en zich niks van buitenlandse bemoeienis aantrekt. Rusland en haar satellieten zullen een grote mond opzetten maar dat laat ons Siberisch. Ik heb het idee schat dat de actie snel verloopt. Verschillende vooraanstaande personen uit Djogja zijn al naar India uitgeweken. De rest zal wanneer ze zich overgeven hoffelijk en naar hun rang behandeld worden, altijd heer.

Dag lievelingen.

Goed nieuws, Djogja bezet, binnen 24 uur de ruggengraat van Soekarno gebroken

Goed nieuws, wat jij allang weet maar ik moet het je even vertellen. Vanmiddag om 15.00 uur is Djogja door onze troepen bezet!!!

Er ging een gejuich op in de cantine toen we het nieuws om 19.30 uur hoorden.

De ruggengraat van Soekarno, die er tussenuit geknepen is naar India, is binnen 24 uur gebroken. De val van Djogja zal een grote morele uitwerking hebben in onze oude gebieden. De kans dat rondzwervende bendes verwarring stichten is met 50% verminderd omdat ze hun ruggensteun kwijt zijn.

Je begrijpt dat dit bericht de stemming hier verhoogd heeft!

Vertraging post

Het kan wel zijn dat de post vertraging krijgt zoals we eerder ervoeren. Onze postvliegtuigen maken tussenlandingen in landen waaronder India die het met de Nederlands maatregelen oneens zijn. Ze kunnen het landen verbieden en vliegtuigen vasthouden.

Maak je niet ongerust schat. Heb je een goede dag gehad? Ik denk het niet omdat je nog niet wist dat ik terug ben. Of was je vol goede moed door de berichten op de radio?

Oe, zou er nu toch een eind aan komen? Komt alles nu toch weer goed? Het lijkt er wel op schat. Nu is er weer uitzicht snoes, ook voor ons. Eindelijk is de onzekerheid weg. We weten nog weinig maar dat kan snel veranderen. Laten we samen bidden, voor alles, voor ons.

Djogja vrijwel onbeschadigd, de heren hadden geen tijd om te vernielen?

Nieuwste bericht is dat Djogja vrijwel onbeschadigd in onze handen is gevallen. De heren hadden zeker weinig tijd om alles te vernielen.

Ook een herhaling van de toespraak van Generaal Dürst Britt uit Holland. De man zou niets liever doen dan met z’n oude troepen EM meehelpen om de zaak hier op pootjes te zetten.

Sleuteldiploma

Ik kreeg een oproep voor het examen sleuteldiploma, dat is niet best want ik ben pas op de helft van de stof. Toch ga ik het proberen, ga nu al mijn resterende tijd besteden aan mijn lessen. Ik laat me morgen om zes uur wekken.

In de schildersbladen gelezen. Er is niet veel nieuws op het schildergebied. Maar wat me wel opvalt is dat er veel werkkrachten gevraagd worden en er worden veel schilderszaken aangeboden. Dat lijkt dus niet slecht.

Er duikt een kleine patrouille de kampong in om te controleren. Iedereen houdt zich stipt aan de avondklok.

Een innige koes, koes myn leave lytse hummels even hiel stiif.

Ik ben gelukkig Jank!

Soekarno geïnterneerd, tot nu toe bij ons zes gesneuvelden en acht gewonden

Twee moedige brieven van jou. Lekker jouw rokertjes maar denk erom, niet meer dan vier sigaretten per brief. Ik kreeg een brief met de aantekening erop te zwaar, retour afzender. Een of andere postbeambte heeft z’n hand over z’n hart gestreken en heeft de brief toch doorgezonden. Toch fijn zo’n beetje smokkelen Nan.

Het laatste nieuws. Soekarno schijnt toch gebleven te zijn en is geïnterneerd met nog een stelletje hoge Pieten.

Onze totale verlieslijst is tot nu toe zes gesneuvelden en acht gewonden, wat heel gering is.

Het vliegveld van Djogja was in een uur tijd gezuiverd en vrijgemaakt van explosieve versperringen zodat de luchtlandingstroepen vrijwel meteen konden landen.

Soekarno’s paleis: kopschot, de rest vloog tegen de muur

De strijd om Soekarno’s paleis duurde maar heel kort. Zes mannen van zijn lijfwacht probeerden er met een luxewagen in volle vaart tussenuit te knijpen maar de chauffeur kreeg een kopschot en de rest vloog te pletter tegen een muur.

TNI vluchtte alle kanten op, aardig staaltje met parachutist

De studio van radio Djogja is onbeschadigd aangetroffen. Het eerste vliegtuig dat op het bezette vliegveld landde vervoerde een complete radiozendinstallatie die vandaag de hele dag uitzond op dezelfde golflengte als van TNI-radio. Het is een verrassende stunt geworden.

De TNI vluchtte alle kanten op. Veel wapens en ander oorlogstuig is buit gemaakt. Hoe het met de opmars van het landleger gaat weet ik niet. Er zijn verschillende plaatsnamen genoemd maar ik heb geen haast om het na te gaan. Nog even een aardig staaltje. Een van de parachutisten bleef aan de staart van het vliegtuig bengelen. Het lukte hem om zich los te werken. Maar in plaats van op het vliegveld kwam hij midden in Djogja behouden aan de grond. Het was een geluksvogel want een uur later meldde hij zich weer bij zijn eigen commandant. Het gaat heel goed.

Veiligheidsraad

De Veiligheidsraad is ook in actie maar de vergadering is uitgesteld. Goed zo. Voordat erna lang confereren ons weer een stopzetting opgedragen wordt hopen we klaar te zijn met de officiële actie.

Het buitenland begint zich ermee te bemoeien maar onze regering houdt eindelijk eens voet bij stuk. Laat ze maar wat kibbelen in de UN en de Veiligheidsraad.

Mannen rollen als aardappelen over de weg

Er is vannacht een grote patrouille op pad geweest. Alles rustig. De wagen kapseisde en de mannen rolden als aardappelen over de weg. Twee jongens zijn met een lichte hersenschudding in Soebang opgenomen.

Hele dag hard gewerkt om de beide kanonnen schoon te maken. Had geen andere hulp dan een stelletje gevangenen. Het was een vuil karwei maar ze glimmen weer net zoals mijn broek. Het is me een raadsel hoe de oude boe die met koud water en zeep weer schoon krijgt. Ik zag eruit als een monteur die de hele dag onder z’n vehikel gelegen heeft.

Ben jij ook opgemonterd door de actie of namen je zorgen toe?

Hebben de laatste gebeurtenissen je opgemonterd zoals bij mij en allemaal hier? Of is je zorg om mij nog groter geworden Kanne? Hoe was jouw reactie op de plotselinge actie? Ik weet het, ik weet wat er in je omging schat, wat je eerste gedachte was. Even mijn armen stijf om je heen.

Jij bent aardig op de hoogte van de toestand hier maar toch kun je het niet zien zoals ik alles beleef. Dit is voor ons een grote verlichting geworden. De toestand in z’n geheel is veel verbeterd.

Opmars schiet op, ‘s nachts patrouille rijden

Weinig nieuws. De opmars duurt voort en schijnt goed op te schieten. Weer om zes uur eruit, viel werkelijk niet mee. Tot 7.30 uur taal en kennis van eigen land gedaan. De rest van de dag aan de pantserwagen gewerkt. Tijdens onze actie hebben de chauffeurs de kar geverfd op de nummers en EM schilden en andere kentekenen na. Alles staat er weer netjes op.

Om de drie nachten moeten we met de pantserwagen patrouille rijden in het hele gebied van II-6 RV, dus D en C-batterij en de staf doen mee.

Eigenlijk was de actie de eerste dag al klaar, de Repoeblik bestaat niet meer na de val van Djogja

Goed nieuws op de radio. De landgroepen hebben al verbinding met de luchtlandingstroepen in Djogja. Van alle kanten rukken onze troepen snel op. Ook doordat er geringe tegenstand is.

De tussentijd voornaamste punten zijn bezet waarmee de officiële actie afgelopen is.

Eigenlijk was de actie de eerste dag al klaar omdat het kernpunt werd bezet en de hoogste heren van de Repoeblik geïnterneerd werden. De Repoeblik bestaat niet meer na de val van Djogja. We doen anders niets dan troepen verplaatsen in eigen gebied, het is maar hoe je het bekijkt.

Grootste schreeuwers zijn alleen op eigen welzijn belust

Internationaal wordt er natuurlijk anders over ons succes gedacht. Men kan de zon niet in het water zien schijnen. Geen enkel land heeft medelijden met de ex-Repoeblik, noch met Nederland. De grootste schreeuwers zijn alleen op hun eigen welzijn belust en kunnen het niet hebben dat Nederland rust en orde en straks vrijheid brengt op een gezondere basis. De mogelijkheden voor hen om van Indonesië te profiteren gaan immers verloren.

Marchallhulp stopzetten om ons te stoppen? Trots op snelle stunt

De Veiligheidsraad komt nu in actie. Alle pogingen zullen gedaan worden om onze goede bedoelingen, zelf er weer bovenop komen en Indië er weer bovenop helpen brengen, te dwarsbomen.

Er wordt zelfs gewerkt om de Marchallhulp stop te zetten, wij kunnen er wel een tijdje zonder hoor, om te bewerkstelligen dat Nederland de actie stopzet en zelfs terugtrekt achter de derde lijn.

Wij houden deze keer de kop ervoor.

Werd ons een stopzetting opgedrongen, OK, we zetten prompt de actie stop, die al gefikst is.

Jank, wie had dat kunnen denken, bijna zonder slag of stoot? Wij zijn geen Zieg Heil schreeuwers maar reken maar dat we trots zijn op deze snelle stunt. Er is geen sprake van dat wij ons door buitenlandse bemoeienis weer terug laten sturen.

TNI is eigenlijk geen leger, moet me sterk vergissen wil het nu niet in orde komen

Hoe het nu verslagen TNI-leger straks zal reageren, moeten we nog afwachten. Eigenlijk is het geen leger. Hatta, de premier kende de sterkte van zijn eigen leger niet. Het zijn verschillende groepen met verschillende ideeën die het helemaal niet met elkaar konden vinden zoals de afgelopen tijd wel bleek.

De uiteengejaagde groepen zullen misschien nog een tijdlang weerstand bieden.

Maar ze raken nu nog meer uitgeput omdat de ruggensteun weg is. Er komen geen orders meer, er is geen verbinding, geen aanvoer van wapens en munitie. Natuurlijk wordt de actie na een wapenstilstand voortgezet. Maar dan als zuiveringsacties om rust en orde te handhaven.

Moet me al heel sterk vergissen schat dat het nu niet in orde komt.

Even naar de berichten geluisterd. Het kan niet beter Nan. We kunnen nog geen overzicht krijgen maar het bezetten van de voornaamste steden in de wijlen Repoeblik bewijst dat de actie heel vlot verloopt. Radio Fort de Kock, Sumatra, is al een paar dagen uit de lucht en ook bezet.

Verlieslijst was groter geweest

De totale verlieslijst tot nu toe is acht gesneuvelden en 14 gewonden. Inderdaad acht te veel maar goddank ook niet meer.

Stel je voor dat we de stap van de Federale regering met de Repoeblik op 1 januari hadden afgewacht, zie blog 86 .

Onze eigen verliezen waren dan vrij zeker hoger geweest en hoeveel burgers waren er dan vermoord.

Denk niet dat alles zo gemakkelijk gaat als nu, er zullen nog meer van onze jongens vallen. Het na zuiveren kan maanden duren maar ik geloof niet schat dat de EM daar al die tijd voor nodig is. Er is nog niets zeker over onze demobilisatie maar ik heb goede hoop dat deze actie geen vertraging geeft.

Ben ik te optimistisch Nan?

Het is inderdaad nu moeilijk in te schatten. Wanneer dit jaar voorbij is, over dik een week hebben we misschien al beter overzicht van het geheel.

Oe schattebout ik moet je even stevig in mijn armen, zo stevig dat je geen lucht meer krijgt. Even bij jullie, jij hebt mij laten zien dat onze schatten met al hun moeilijkheden, heerlijke schatten, echte kinderen zijn die memmi helpen.

Ik hou op, ga slapen, proberen samen te bidden voor alles, onze jongens, dit land, kerstfeest, voor alles van ons. Nacht lievelingen.

Twee kanonnen op pad, stille nacht

H. en M. gaan vannacht met twee kanonnen op pad. Morgenochtend moet er ergens geschoten worden. Waar weten we niet maar ze komen morgenmiddag al terug. Vermoedelijk in de laagvlakte bij I-6 RVA of bij Poerwakarta, ook een rotbuurt.

Stille nacht, vrede op aarde!!! Kerstfeest!!! Wat lijkt alles ongerijmd hè vrouwke?

Laten we samen de aloude kerstliederen zingen. We kunnen nu zo moeilijk kerst vieren Nan. Laten we danken dat we toch nog kerst mogen vieren. We moeten kerst vieren want Christus is ook voor ons geboren al kunnen wij het niet voelen. Laten we onszelf even vergeten en even alles aan dat kindeke geven. Toch kerstfeest, ook voor ons.

Weet eigenlijk niet wat ik schrijven moet, soms heb ik dat. Wat een raar begin hè?

De maandrantsoenen zijn gekomen, 300 sigaretten, twee flessen vuurwater en als extra voor de kerstdagen wat snoep, chocoladerepen en pepermunt.

De kerstpakketten zijn er ook maar die bewaar ik tot de kerst.

Heb een kerstboom gekregen, een mooie hoor. In het hokje van de foerier vond ik nog wat kerstversiering en ik kreeg wat kaarsen. Dat komt dus wel weer goed schat. Ik probeer het wel weer wat gezellig te maken.

Kokki is al druk bezig. Voor de gezamenlijke maaltijd moeten er weer spullen uit de kampong komen, net als de vorige keer.

De vrije hand om bendes aan te pakken, 400 granaten verschoten

De kanonniers kwamen om 16.00 uur weer terug. Ze hadden behoorlijk vuur afgegeven op de kampongs buiten ons gebied. Tegelijkertijd veegde de infanterie de boel schoon. Er werd nooit gebruik gemaakt van de artillerie maar bij deze nieuwe actie hebben wij ook de vrije hand en worden de bendes goed aangepakt.

Voor ons eigen gebied hebben wij de kanonnen niet nodig. Voor andere gebieden die nu de kans grijpen om hun vuiligheid op te ruimen is het wel aardig. Er zijn zo’n 400 granaten verschoten.

Vandaag nog geen nieuws gehoord. Alle vitale punten wegen, spoorlijnen, grote steden zijn onder onze controle. De hoofdweg naar Djogja is geheel vrij. Dus kunnen we per automateriaal en troepen verplaatsen. De uiterste westhoek van Java, het Bantamese is nu ook aangepakt. Dat gebied is vrij onbelangrijk door de woestheid maar het Bantamese volkje is lastig.

Rustig afwachten Nanneke en moed houden. Ja liefste, toch komt er een einde aan. We mogen hopen op een heerlijk weerzien.

Kerstdag 1948, Bandoeng in kerststemming, tussendoor patrouille

Daar ben ik eindelijk weer, 2e kerstdag. Even een stevige omhelzing en koes ús lytse skotten even. Eindelijk even tijd voor mezelf, ik ga fijn met jou praten.

Heb jij echte kerstdagen gehad lieveling? Ik tot nu toe niet. Toch is alles goed gegaan en hebben ze allemaal een rustige en gezellige avond gehad. Gelukkig poppie de laatste kerstdagen hier. Ben onwennig, even een lange zoen.

Heb nog kaarsen en versiering en boodschappen in Bandoeng gehaald. Een geweldige drukte, de stad was in kerststemming. We waren pas laat terug en niemand was begonnen met versieren, alles was nog hetzelfde. Overleg met de kapitein hoe we kerst zouden vieren. H. knikte ja en amen en daar is het ook bij gebleven.

Toen naar bed want ik moest ’s nachts patrouille rijden. Die paar uurtjes niet geslapen. Het liep allemaal tegen, toen we weg wilden rijden stond de pantserwagen met een lekke band. Band verwisselen en een reserveband mee. Het was pikdonker en het regende pijpenstelen. Gelukkig verder geen pech met de wagen. We hebben 150 km afgejakkerd over goede en slechte wegen. Het was overal rustig. Om zes uur weer binnen. Nog een kerel opgepikt die te vroeg op pad was. Zijn papieren klopten, na zessen mocht hij weer verder pikollen met z’n koopwaar.

Ik werd pas om 10.00 uur wakker en was te laat voor de kerkdienst in Soebang. Het was wel goed dat ik niet ging want om 12.00 was het koffie en uitreiken van de kerstpakketten. De kerstboom stond nog in de garage en het groen dat ik bij de mandoer had besteld was nergens te bekennen. H. bleef op z’n donder liggen. Het zijn geen dienstzaken die er te regelen zijn en dan voelt hij er niets voor behalve wanneer alles klaar staat.

Met inlands personeel en een stel jongens de cantine toch gezellig gekregen. De boom werd prachtig. Toosje maakte slingers van zilverpapier. De jongens spijkerden overal dennentakken vast. Saja stond te wiebelen op een trap om de kaarsen in de boom te plaatsen. Het geheel bestrooid met handenvol talkpoeder met een geurtje. Werd zelf nog witter dan de boom, het spul was zo licht, het kwam overal terecht.

Kokki had cake gebakken. De kapitein hield een toespraakje dat niet het kerstfeest raakte maar wel aardig was.

De stemming kwam erin. Het kerstpakket was fijn Nan. Ik had een zakboekje, kalender, blikje wafels, goeie sigaretten, roggebrood, kaas, potlood, pepermunt en nog iets zoetigs. De afzender is Off. en onderoff. en leerlingen SROS Kazerne Ermelo. Zal vandaag nog een seintje teruggeven.

’s Middags nog een paar uurtjes geslapen want ik tolde.

Kerstdiner, er mocht geen knaap dronken worden

De eetzaal in orde brengen voor 50 eters. Tafels, stoelen, borden uit de kampong. Tafels versierd met groene takjes, bloemen en kaarsen. Om 19.00 uur was ik klaar. De eetzaal zag er keurig uit schat. Het was werkelijk een prachtig gezicht toen alle lampen uitgingen.

Kokki had z’n best weer gedaan, ons kerstdiner smaakte lekker. Soep, rijst, kip allerlei bijgerechten zoals groenten, vlees en gloeiend pittige sambals. Er werd bier bij de rijst geschonken. Na afloop met elkaar snel de tafels en banken buiten gezet en gezellige zitjes gemaakt. De kapitein had van tevoren gewaarschuwd dat er wel een borrel geschonken werd maar dat er geen knaap dronken mocht worden. Dat is ook niet gebeurd.

Er werd gezellig gepraat. De kok had nog koekjes en taart gemaakt voor bij de koffie. Het was een goede avond maar ik was blij dat het afgelopen was.

Ik heb mijn best gedaan en ik heb er een tevreden gevoel over. In mijn hart ben ik niet tevreden omdat het een feest zonder Christus was. Niet dat ik daar behoefte aan had maar thuis is het is allemaal zo anders.

Vanavond is er een kerkdienst en heilig avondmaal in Djalantjajak. Ik weet eigenlijk niet of ik ga Nan. Ik zie er tegenop maar ik weet ook van tevoren al dat ik er geen vrede mee heb wanneer ik thuisblijf. Bidden kan ik de laatste dagen niet en mag ik dan wel aanzitten aan ’s Heren tafel? Wat denk jij Jank? Ik weet dat je hiervoor gebeden hebt. Gister geen post, hoop zo op vanavond. Even naar je foto kijken, kon ik je maar even alles vertellen.

Het is weer goed schat.

Alles weer op laten ruimen. Een patrouille weggebracht. Er moet ergens in een sawa een partij wapens begraven zijn. Daarna een stel Soerahs weggebracht die in een kampong een kumpalan (vergadering) hebben. Net een taxidienst schat.

Madiun nu ook bezet

Zopas het nieuws gehoord op de radio, niks bijzonders over de actie.

Madiun waar de communistische actie uitbrak is nu ook bezet. Zie blog 83 onder kopje Burgeroorlog in de Repoeblik en wij kijken toe. Dat was de laatste grote hindernis. De actie is nu praktisch afgelopen. Nu is het de vraag hoe we alles zo spoedig mogelijk rustig krijgen. We hebben er grote gebieden bij gekregen die we met hetzelfde aantal mensen moeten bezetten. Alle posten worden dus uitgedund en over het geheel verspreid. Ik geloof niet dat 6-RVA mensen moet leveren.

Het buitenland doet vrij vervelend maar daar trekken wij ons niks van aan.

Er wordt ook nog iets anders gedaan dan alleen oorlog voeren

Er worden al levensmiddelen en geneesmiddelen naar de Repoeblik gevoerd om de ergste nood te leningen. Op Sumatra moet het vreselijk zijn.

Vanmiddag een oproep aan al het verplegend personeel om zich te melden voor het verlenen van eerste hulp. Alles wat maar gemist kan worden gaat naar midden Java. Er wordt dus ook nog iets anders gedaan dan alleen oorlogvoeren. Het gaat goed liefste!

Nan, ik ga nu de geleende spullen weer terugbrengen.

Ik heb goede moed schat maar ik verlang zo naar jou en onze kinderen. Ons geduld wordt erg op de proef gesteld maar laten we samen toch sterk zijn en goede moed houden.

2e Kerstdagavond

O lieveling, kreeg net je heerlijke brief, de foto met jullie alle drie, prachtige pakjes schat, schitterend!! Dat verwonderde snuitje van Ukki. Pim voelt zich helemaal niet zo groot bij dat vreemde gedoe en het ventje voelt zich veilig bij mem. Heerlijke pientere kopjes. Je hebt me weer gelukkig gemaakt. Het heerlijkste voor mij was dat jij goede moed had en alles kon toevertrouwen aan god. Het was je zondagsbrief snoes, actie!

Hoe kon je anders denken dan dat ook wij mee waren. Je bent erg geschrokken en ik weet schat dat je het even heel moeilijk hebt gehad maar daarna was alles goed. Mijn vrouw dacht niet meer aan zichzelf maar bad voor mij en ons allemaal.

Ja ik was veel liever meegegaan dan het gemier van alledag hier, jij begreep dat ook. Toch is het zo ook goed nu alles zo vlot gegaan is.

Even in de cantine kijken, het wordt mij er iets te rumoerig. De kurk blijft de rest van de avond op de fles.

Ik was toch naar de kerk gegaan, een fijne preek en ik heb mee aangezeten. Het was goed. We baden voor thuis en voor allen hier. Deze dag was goed, vooral ook omdat ik alles van jou mocht lezen.

Fijn dat de radio je zo goed op de hoogte houdt. Alles wat hier gebeurt weet jij dezelfde dag.

Het grote nieuws waar wij nu op wachten is wanneer gaan wij naar huis!! Je voelde zelf aan dat het langer gaat duren dan februari.

Eigenaardig schat, zaterdag kon je het nergens vinden en zondag, toen het actie was kreeg je weer nieuwe kracht. Ik geloof dat ondanks de angst het bericht over de actie ook voor jou een opluchting was Nanni. Het doet ons goed eindelijk te weten waar we aan toe zijn en nu het tot nu toe zo vlot verloopt, geeft het ons nieuwe hoop. Soms kunnen onze brieven ook niet meer helpen Jank maar goddank krijgen wij steeds weer nieuwe kracht.

Na de dienst de dominee met de pantserwagen naar Soebang gebracht. Van de overste mag hij niet meer alleen met de chauffeur in z’n jeep rondstuiven.

Hier geen verandering, alles rustig

Liefste Jank, Pim en Betteke, altijd hetzelfde hè, uit de grond van mijn hart.

Geen nieuws. De Veiligheidsraad neemt eerst de Palestijnse kwestie bij de kop. De na zuiveringsacties hier worden voortgezet, ook in oude gebieden.

Hier geen verandering, alles rustig. De hele dag met m’n lessen bezig geweest, ik krijg er een punthoofd van en ben zo staf als de pee. Is dit allemaal achter de rug dan nooit weer! Ik ben nog lang niet klaar en maak geen schijn van kans bij de examens, enfin, ik heb er wat van opgestoken.

Ik ben nu bezig met inhoudsberekeningen van kegels, pyramides en prisma’s, brrrr!! ‘k Zit erbij te snoepen, echte dolfijnrepen.

Heb heerlijk ouderwets gegeten, witbrood, roggebrood met kaas op elkaar, heerlijk!

Er kwam een telefoontje dat ons examen is uitgesteld. Meteen m’n boeken dichtgeklapt. Ik ga wel door hoor maar ik werd er tureluurs van.

Ben zo blij dat mijn brief aan jou en je moeder heeft geholpen. Zie blog 86 onder kopje Ruzie met moeder. Natuurlijk komen er nog meer strubbelingen maar moeder weet nu dat ik alles weet en te weten kom en ze weet hoe ik er over denk.

Heb Ds. vd Berg teruggeschreven hoor. Hij schreef hoe het kerstfeest hier moest zijn. Een hele preek. Ik heb hem teruggeschreven hoe het was. Twee grote contrasten.

Ik bezit nog lang niet de vrede die alle verstand te boven gaat.

De lijst wordt snel langer, 41 gesneuvelden, bendes moeten vechten of overgeven

Weinig nieuws. Het belangrijkste nieuws is dat er 41 jongens gesneuveld zijn en er 99 gewond zijn. De lijst wordt snel langer. Nog heel weinig maar die 41 komen nooit meer terug.

De oorzaak is dat bijna alle TNI troepen tijdens de opmars gevlucht zijn. Die worden nu opgespoord en praktisch gedwongen tot vechten of overgeven.

Dit gaat nog een paar maanden duren. Er is al veel aan wapens en munitie buit gemaakt.

Ook is een wapenfabriek in beslag genomen waar primitieve schietijzers gemaakt werden. Er wordt nog steeds oorlogsmateriaal door de bevolking ingeleverd.

Zo snel mogelijk verkiezingen

Ik geloof dat het de bedoeling is om zo snel mogelijk verkiezingen te houden voor een eigen bestuur. De besprekingen in de Veiligheidsraad deren ons niet. De Bantamse bevolking die in Batavia niet aan de slag kwam trekt op eigen initiatief weer terug, ook een heel goed teken.

Zoals het er nu naar uitziet gaan we snel de goede kant op.

Gister werd hier gemompeld dat wij naar het Bantamse gingen maar volgens de kapitein blijft de D-batterij op zijn plaats. Wel is het mogelijk dat ons gebied groter wordt maar onder deze omstandigheden kan dat best. Tjitjambe zullen we er ook wel weer bij krijgen, net zoals in het begin. Of I-6 in de laagvlakte op zijn plaats blijft is nog niet bekend.

Vier van onze jachtvliegtuigen zijn verloren gegaan. Eentje is door luchtdoelgeschut neergehaald, het werd door 30 Japanners bediend. Waar dat was weet ik niet.

Het normale leven herstelt zich, bezet gebied twee keer zo groot als Nederland

Het normale leven herstelt zich weer en er wordt hard gewerkt om het leven van de bevolking weer op peil te brengen. Het totale gebied van Java dat nu is bezet is ongeveer twee keer zo groot als Nederland. Daar komt dus heel wat bij kijken.

Net weer nieuws geluisterd. De actie is voltooid en onze troepen zijn met succes aan het na zuiveren. De Nederlandse oproep aan personeel van posterijen, spoorwegen en andere instanties in de ex-Repoeblik werkt, het merendeel heeft zich aangemeld en het werk hervat. Er is overal nog grote chaos maar het wordt goed aangepakt.

De Veiligheidsraad is doordrongen van Nederlands duidelijke standpunten en doet kalm aan. Geven zij orders van Staakt het vuren dan moeten zij ook zorgen dat de TNI-bendes daarvan op de hoogte gebracht worden. Dat valt niet mee want radio Djogja is uit de lucht en er zijn geen verbindingen meer met de verspreide TNI troepen.

Logisch is, schieten zij dan schieten wij terug. Daar helpt geen lieve ziel van Cornelis commandant van goede diensten aan.

Nog een aardig karweitje om de TNI aan het verstand te brengen dat ze niet meer op de blanda’s mogen schieten.

ALLES

Ik weet je niets meer te vertellen. Het is net alsof ik jouw raad en hulp niet nodig heb. Zo voelen wij het beiden vaak aan. Toch weten wij beiden net zo goed beter. Maar jij kunt in mijn brieven niet voelen hoe hard ik jou nodig heb Jank je moet het even weten. Jij bent ALLES voor mij. Iedere dag, ieder uur heb ik jou nodig, ik kan je niet, nooit missen Ik weet schat, god moet mij het hoogste zijn maar dat is (nog) niet zo. Dit hier duurt zo allemachtig lang. Ik lucht mijn hart bij je, jij begrijpt het, ik barst bijna van alles.

Nog geen post. Ik denk dat de KLM vertraging heeft. Een innige zoen.

Samen bidden dat hij ons leidt niet op onze weg maar op de zijne. Goede nacht en goede moed.

Wij gaan een maand lang schieten

Vanavond bericht dat wij er tussenuit trekken. Onze batterij gaat in z’n geheel een maand schieten. Voor ons allemaal goed schat.

Ben meteen naar Pagaden gereden (I-6 RVA) met vier vrachtwagens, munitie halen. ’t Ging vlot. Het is nu bijna 24.30 uur, de meeste kerels liggen in bed.

Tjonge wat een rotzooi hier. Alles haast je rep je met pakken, auto’s en kanonnen klaarmaken enz. Er blijven hier maar een paar jongens achter, de rest wordt aangevuld met 41-RVA mensen.

Straks om 5.00 uur eruit. Wagens laden. De keuken moet ook mee, om 8.00 uur weg. We komen ergens in de buurt van Cheribon te zitten om de infanterie te ondersteunen die daar grote schoonmaak gaan houden.

Onze brieven zullen wel een paar dagen vertraging hebben Nan. Schattebout, je niet meteen ongerust laten maken hoor.

Ik neem alleen het hoogstnoodzakelijke mee, de rest stop ik in mijn kastje en dat blijft hier op de kamer staan.

Ik ga nu slapen. Samen sterk en goede moed Jank. Tot D.V. héérlijk weerzien. Nacht skotten fan my.

Kuningan

In innige en fjoerige tút leave fan dyn man en túten foar ús leave bern.

Zo poppie, na een lange reis zitten we dan in Kuningan zo’n 15 km van het beroemde en de laatste tijd beruchte Linggadjati en 25 km ten zuiden van Cheribon.

Ziet er hier niet gek uit Nan, we liggen in burger huizen met meubels.

Vanochtend startten we met 15 wagens, naar Soebang, alles ging goed. We kwamen langs ons oude gebied Samanoekan en Eretan Wetan (Elburg) (blog 55 tot en met 58, typisch laagvlakte, vuile smeerboel. Een stop om de wagens en kanonnen te controleren. Ik stond met mijn schietijzer voor een Chinese toko. De goedgeklede, welgedane orang China stond vanuit zijn winkeltje de boel gade te slaan. Vlak voor zijn huis een gore vieze greppel (slokan). In het groene water blubberden eenden. Het was zo vuil dat ik zin had om de vetzak met z’n witte jasje op z’n rug een keer door z’n rotzooi te rollen.

Verder oneindige sawa’s, net beplant, uren achter elkaar reden we door de rijstschuur van Java, prachtig.

Vuiler in de laagvlakte

Af en toe zagen we de zee toen we Cheribon naderden. Een haven met drukke handel. Het is alweer aardig opgeknapt. Eigenaardig dat alle steden, grote en kleine kampongs in de laagvlakte veel vuiler zijn dan in de bergstreken.

Bij Indramajoe reden we over een brug waar we alleen de leuningen van zagen, het brugdek, de pijlers, niets te zien, alles stond onder krachtig snelstromend water. Een complete overstroming, jammer dat ik mijn kiekkastje niet bij de hand had. Het water spoot bij de voorruiten op.

Na Cheribon ging het weer omhoog, de hoofdweg is hier prima. Eerder hebben we heel wat stof geslikt hoor.

Het begon te regenen op z’n Indisch, de weg stond blank. Soms alsof we in een boot zaten in plaats van een wagen. De natuur werd weer woester, verwaarloosde sawa’s, spookse afgebrande kampongs (door de bendes), het is me het buurtje wel. Ltn. M. was even de weg kwijt zodat de hele colonne op Linggadjati terecht kwam.

Aardig plaatsje waar de Repoeblik zoveel goede beloftes gedaan heeft die nooit zijn waargemaakt. Daar in de stromende regen keren. Alles ging best totdat M. de bocht te kort nam en de trekhaak van een kanon brak. Na veel gesleep met een trekhaak het stuk toch nog mee gekregen.

We kwamen om 18.00 uur aan. Veel jongens hadden koppijn. Ik niet.

We hebben zelfs electrisch licht. We verwachten in een kampong terecht te komen en zie mij hier nu zitten schat in pyjama op een prachtig bankstel zoals ik het thuis nooit gezien heb. Maar nu kruip ik onder de klamboe hoor! Alles fan dyn Kai, nacht lievelingen!

29 April, 2019
Hilma Bruinsma

Blog 87: Schilderszaak overnemen, opmaat naar de tweede politionele actie met mobiele batterij van vier kanonnen (eerste helft december 1948)

Klaas, grimmige blik?

7 December 1948, zes jaar na de 7 december radiotoespraak van koningin Wilhelmina begint mijn vader heel onverwacht met een mobiele batterij aan de tweede politionele actie. Onderdeel van de
7 December Divisie.

Het hing min of meer in de lucht maar toch betwijfelde mijn vader eind november nog of er een tweede actie zou komen. (zie Blog 86)

Ineens zit hij er vanaf het begin middenin. Tijdens de eerste politionele actie verbleef hij in het hospitaal. Hij had daar toen gemengde gevoelens over. Het niet mee kunnen doen was veiliger natuurlijk, beter voor het thuisfront, maar zijn onderdeel ‘in de steek’ laten, niet met de mannen van de partij zijn, dat zinde hem niets.

 

Wat mij heel erg verbaast is ten eerste dat mijn vader zo direct ingezet werd, nooit iets van geweten. Maar ook, de enorme opluchting, blijdschap zelfs dat het monotone niet-in-actie-zijn eindelijk doorbroken wordt.

De opluchting begrijp ik zeker, in blog 85 schrijft mijn vader dat zij zich allemaal schamen Nederlander te zijn, juist doordat er geen sprake van optreden is. Het lange wachten en de onmacht wordt doorbroken. Eindelijk kunnen ze als kanonniers doen waar ze voor getraind zijn.

 

Maar zingend ten strijde trekken, zingend de oorlog in? Dat had ik niet aan zien komen.

 

Hoelang duurt die euforie? Hoe reageert mijn vader wanneer straks de aftocht geblazen wordt?
Kan hij dat aan?
Slaat de schaamte weer toe zoals die bij heel veel veteranen is toegeslagen? Blijvende schaamte?

En dan nog de twee mannen die omkomen in het verschiet. Lees hier over in het verhaal Oud-Indiëgangers bij VOMI.

 

Mijn vader krijgt het zwaar, dat weet ik uit verschillende verhalen, onder andere tijdens de reünie van 2-6 RVA van 2010 verteld.

 

Bakzeil halen in Indië en dan nog een heel jaar lang gescheiden blijven van zijn Kantsje.

 

Enerzijds ben ook ik opgelucht, eindelijk beweging. Maar wanneer ik mij bedenk wat er allemaal te wachten staat, een gelopen koers waar ik slechts getuige van kan zijn, ik houd mijn hart vast.

 

Schilderszaak in Holwerd? Harde teleurstelling

Schattebout, jouw telegram ontvangen. Vanavond kan ik niet terug telegraferen, dat doe ik morgenochtend Nan. Eerst even een innige zoen en koes voor onze hummels.

Morgen krijg ik waarschijnlijk het officiële telegram per post, ik kreeg het nu net van Batavia doorgeseind. Het is wat verbasterd doordat het vanuit Batavia over verschillende posten hier naartoe is gekomen.

Ik kreeg het zo: ‘’Boonstra geweest of wij zaak kopen wil klanten huis zaak

fl 8000,- zullen zonder overname Jan ingang direct antwoord Janke’’

 

Ik maak eruit op dat Boonstra (Holwerd) gevraagd heeft of wij zijn zaak, klanten en huis willen kopen. Zonder overname in jan 49 te aanvaarden.

Het eerste dat ik vanavond gedaan heb is informeren of het mogelijk is eerder te demobiliseren. Een harde teleurstelling Jank. Volgens majoor P. geen enkele kans. Niemand wordt nu losgelaten zolang de demobilisatie stopgezet is. Alleen bij sterfgeval van vrouw of kind mag je naar huis.

Morgenochtend moet ik bij hem komen voor nadere informatie.

Dan heb jij mijn telegram al ontvangen. Ik weet nu nog niet precies wat ik je zal seinen. Ik hoop dat het je lukt om de zaak aan te houden tot ik meer gegevens heb.

 

Mijn eerste gedachte was Ja, kopen. Maar ik kan niet precies beoordelen wat we kopen. Ik moet eerst meer weten van de rendabiliteit, de omzet en de bestaansmogelijkheden van de zaak. Heb er zelf een tijdje gewerkt maar dat was in oorlogstijd, daar kan ik geen peil op trekken.

Het oude huis beneden ken ik goed, winkeltje, kamer, keuken, spoelplaats en werkplaats. Hoe de staat ervan is en de duurzaamheid weet ik niet.

 

Liefste, nu gaan we samen zakendoen, heerlijk aan onze toekomst werken.

Je moet een goede adviseur hebben.

In de eerste plaats moet ik weten waarom B. zijn zaak wil verkopen. Dat is heel belangrijk. Ziet hij er geen heil meer in en vestigt hij zich elders als schilder? Dan is uitkijken de boodschap. Begint hij iets anders en geeft hij het schilderen op dan is er voor ons misschien een mogelijkheid.

Holwerd heeft vier schilders. De familie D, beide jonge kerels en vanouds de beste zaak. L. met tot nog toe een prutszaakje maar zijn zoon heeft tegelijk met mij zijn vakdiploma gehaald en is een kundige knaap.

K. is een baasje die altijd alleen werkte en geen opvolger heeft. Hoe die twee laatste zaken er nu voor staan weet ik niet maar we moeten daarmee wel degelijk rekening houden. Holwerd is te klein voor vier goede schilderszaken. En net groot genoeg voor twee goede zaken en twee armoe zaakjes.

 

Neem mijn vader in de arm en probeer erachter te komen hoe B. z’n zaak ervoor staat en hetzelfde voor de drie andere zaken. Vraag architect R. naar de bestaans- en uitbreidingsmogelijkheden van het dorp Holwerd.

Jammer dat mijn vader niet zo’n echte zakenman is.

B. moet open kaart spelen en zijn boeken openleggen en kunnen aantonen dat zijn zaak inderdaad f 8000,- waard is. Dat is een heel bedrag en wij moeten het lenen en met rente terugbetalen. Natuurlijk weet je dat allemaal Jank.

 

Zit er inderdaad perspectief in dan voel ik er veel voor hoewel ik het huis akelig donker en benepen vind. Ik durf wel risico te nemen maar eigenlijk zijn er mij te veel schilders daar. De zaak van D. is nu een tweemanszaak, dat maakt het er niet beter op. Trouwt de jongste en blijft die ook in de zaak dan zijn er vijf huisgezinnen die bestaansmogelijkheid moeten hebben in één dorp.

 

Is de schildersinventaris inbegrepen, hoe staat het met de voorraad verf, behang, glas, kwasten en ander gereedschap? Hoe groot is zijn kwantum behang dat hij op jaarbasis kan krijgen? Hoe is het met z’n klompenwinkeltje, welke artikelen worden er nog meer verkocht? Kan ik dat allemaal overnemen zonder in conflict te komen met de Vestigingswet?

 

Of de prijs schappelijk is of niet kan ik hiervandaan niet beoordelen. Het oude huis is volgens mij de helft niet waard. Vraag v.d. W. of hij iemand kent die het kan taxeren.

Lieveling valt het je tegen?

 

Veel moeilijkheden hè vrouwke? Wie moet zolang de zaak waarnemen? Mocht dit niet lukken Jank, laat je dan niet ontmoedigen schat. Zoek het naadje van de kous uit, je krijgt een idee over het zakenleven, niet alleen voor onze eventuele zaak maar ook over het gehele zakenleven van een bepaald vak in een bepaalde plaats. Wordt dit niks dan heb je toch een prachtige ervaring opgedaan voor de volgende keer, dan samen DV.

Ik kan nu geen beslissing nemen. We moeten 70% kans van slagen hebben voor zover wij dat menselijkerwijs in kunnen schatten.

 

Roeping als vakleraar in de reclassering?

Nog iets waar ik nog niet over geschreven heb om je, mocht het niet doorgaan een teleurstelling te besparen.

Nu moet je het weten schat. Ds. Jense heeft me gevraagd of ik er iets voor voelde om voor een opvoedkundige stichting te werken als schilder en leraar in de daaraan verbonden schilderswerkplaats.

Zijn vader werkt daar. Jonge boefjes worden daar opgeleid als tuinier, schilder, timmerman enz. Ds. kan niet zeggen of er op dit moment een plaats open is maar hij wilde wel schrijven om verdere inlichtingen en voorwaarden. Dat heeft hij ook gedaan en ik wacht nu op het resultaat. Er is nog niks over te zeggen. Morgen verder dapper vrouwke, hou goede moed!

 

Ben naar Soebang geweest maar geen resultaat. Eerst een innige zoen en knuffels ook voor onze hummels. Het is wel ontmoedigend maar ik houd de kop ervoor. Eerst ging ik naar Ds. Jense. Hij had al bericht gehad dat er op het moment geen plaats open was voor ons. Ze sturen bericht wanneer er een of andere mogelijkheid komt.

 

Zolang de datum van de demobilisatie onzeker is kunnen wij praktisch niets beginnen. Niemand die een werkkracht nodig heeft of een zaak wil verkopen is genegen dat open te houden voor iemand waar ze niet zeker van zijn.

Die stichting van Ds. is op de Veluwe. Jonge mensen die in aanraking zijn gekomen met de kinderrechter worden daar weer opgeleid voor de burgermaatschappij. Het is een soort reclassering ambachtsschool.

 

Je moet er iets voor voelen en om kunnen gaan met knapen die niet voor de poes zijn. Het is een vaste betrekking voor een vast loon, niet hoog maar net genoeg om ons gezin van te kunnen onderhouden. Vrij wonen en vrij gas en licht. Een soort ambtenaarsbetrekking.

Geen risico’s, geen startkapitaal maar ook geen mogelijkheid om vooruit te komen. Destijds vroeg hij of ik ervoor voelde en ik zei toen ja. Hij zei dat je het als een soort roeping moest zien. Aan de ene kant voelde ik er wel voor, aan de andere kant heb ik er genoeg van om voor anderen te zorgen.

 

Zolang de datum van de demobilisatie onzeker is kunnen wij praktisch niets beginnen

 

Ik ging na Ds. meteen door naar majoor Plaat, hij is verantwoordelijk voor onze sociale verzorging. Hij wilde het naadje van de kous weten. Heb hem zoveel mogelijk ingelicht.

Vervroegde demobilisatie is uitgesloten. De enige mogelijkheid is dat jij mij eruit probeert te halen. Daar is heel wat voor nodig schat. Je hebt in de eerste plaats een doktersverklaring nodig. Dat het voor ons gezin noodzakelijk is dat ik terugkom.

Dat het hoogstnoodzakelijk is weten we liefste maar ziet dokter er de noodzaak van in? Hij kijkt vooral naar lichamelijke nood, meer dan naar geestelijke nood. Je begrijpt het wel hè Nanni?

Alleen wanneer een gezin ten onder dreigt te gaan is er een kans dat het op die manier kan. Duizenden zitten er net zo voor als wij, erger nog misschien.

Wij krijgen de ene domper op de ander maar kunnen er toch weer tegen omdat wij elkaar zo liefhebben.

 

De majoor raadde mij aan om zolang een zaakwaarnemer te nemen maar daar begin ik niet aan. Hij doet zijn best voor iedereen maar van het zakenleven heeft hij geen kaas gegeten.

Heb daarna meteen getelegrafeerd. De brief is al onderweg. Ik hoop gauw antwoord van je te krijgen schat.

 

Wat zei mijn vader ervan? Hij heeft nog steeds het liefst dat ik thuis de zaak overneem? Volgens hem zit er de eerste tijd genoeg in maar daarna komt er nog een tijd. Ik heb te veel slechte ervaring met Raard. Hoe denk jij erover nu je de mogelijkheden mee bekeken hebt?

Jouw oordeel is heel veel waard! Ik heb het gevoel dat de schilderszaak in Holwerd verwaarloosd is en er geen puf voor is om het op peil te trekken maar wel genoeg geld om het elders opnieuw te proberen.

 

Die grimmige blik staat me niet aan?

Twee heerlijke brieven van jou en foto’s. Deze serie is beter gelukt dan de vorige. Die ene borstbeeld is niet mooi maar wel helder al staat die grimmige blik me niet aan. Jij vond die natuurlijk het mooist maar die schrale kop deed je ook verdriet, je zag er dolgraag wat meer vlees op. Ik niet schat. Ik zie er patent uit en ben kerngezond en fit. In Soebang vertelden ze dat ik er goed uitzag.  Maak je geen zorgen schat, toch heerlijk van jou schat!

 

Vitaminetabletten slik ik niet meer, is niet nodig. Wel moet ik eraan denken zo nu en dan zouttabletten te nemen om geen zout te kort in mijn body te krijgen. Door het vele zweten verlies je meer zout dan dat je met de voeding binnen krijgt.

 

 

Bijnaam Klaas Dwaas? Dat lange lijf is Klaas Dwaas.

 

 

Saja (rechts), K. (naast saja), de nieuwe B. daarnaast en meest links H.???

 

Waarschijnlijk hoort deze foto een paar blogs terug. Net zoals de andere foto’s waar Klaas Dwaas op staat. Maar mijn vader krijgt ze nu binnen. Blijft lastig goed te plaatsen.

 

Patrouille in rust

 

 

Soldatenfuif voor de kapitein en bijspringen bij I-6 RVA, Paboearan, bende van 500 man opgerold

Twee dagen niet geschreven, twee dagen ook geen post gekregen. Het waren vreemde en drukke dagen, blij dat ze voorbij zijn. Ik heb voor het fuifje van de kapitein gezorgd. Zopas alle geleende spullen weer uitgezocht en teruggebracht. Ik miste maar vijf glazen en een lepel. De volgende keer bedank ik ervoor.

 

Eerst een innige en stevige knuffel en koesen voor myn lytse hummels memmi.

 

Wij hebben samen met de C-batterij en andere onderdelen I-6 RVA (Soekamandi) weer bij moeten springen. Toen zij nog hier lagen is dat ook een keer gebeurd.

Zelf ben ik niet mee geweest, ik had hier genoeg te doen om alles in orde te krijgen.

 

Vrijdagnacht vertrok een sterke patrouille van ons naar de laagvlakte.

Het ging er ouderwets aan toe. Een bende van 500 man is bij Paboearan opgerold. Er zijn veel wapens buit gemaakt. Hoe groot de verliezen aan mensen en wapens aan de kant van de bende was weten we nog niet.

 

Niemand van ons wist dat het bij I-6 RVA zo onrustig was en dat er in hun gebied een grote bende genesteld was. Als dat zaakje niet was aangepakt hadden ze rond oud en nieuw de grootste rotzooi gekregen. Nu waren we een slag voor. De kerels kwamen bekaf maar opgetogen weer binnen. Eindelijk eens een goed succes gehad.

 

Het feestje ging door, de helft dronken als een kanon, kalm feestje met kerels die bloed zagen?

Heb de kapitein voorgesteld om het feestavondje een paar dagen uit te stellen want ik zag het aankomen. Het moest doorgaan en het ging zoals ik mij had voorgesteld.

De helft was zo dronken als een kanon. Vier maar eens een kalm feestje met kerels die 14 uur in touw zijn geweest en die bloed hebben gezien.

Ze hadden bijna geen eten gehad en rammelden van de honger. De eerste borrels op de lege maag werken als een rode lap op een stier. Het diner werd een vreetpartij van jewelste.

Nooit heeft ons kokki zoveel plezier van zijn werk gehad. De verdere avond was wildwest, een ouderwetse soldatenfuif.

De burgers waren ook behoorlijk aangeschoten. Ik had eerst het smoor in, alle moeite gedaan om de zaak in orde te krijgen, zoveel voor afleiding gezorgd dat ieder het gezellig zou hebben. Nou ze hebben het gezellig gehad.

 

De kapitein en zijn Toos zullen zich deze avond nog lang heugen. De enkele stukjes die opgevoerd werden hadden dubbel succes omdat niemand luisterde en niemand er iets van snapte maar iedereen had plezier om alles.

Het strijkje uit Bandoeng verhoogde de feestvreugde nog.

 

Ik heb ook meegedaan hoor en nog zoveel mogelijk gezorgd dat niemand te kort kwam en niemand te veel kreeg. De enige die we nog gesjouwd hebben was onze nieuwe collega B.

De majoor was ook aanwezig maar die raakte aan het eind van de avond ook behoorlijk afwezig.

 

Goeiendag schat wat zijn militairen te velde een raar volkje. Om 1.00 uur was alles in bed. Ik was doodop en blij dat alles toch nog zo goed afgelopen was. Dan was ons vorige feest heel wat beter. Afijn, soedah.

 

Heerlijk geslapen. Alles op laten ruimen en alles weer op z’n plek, kreeg koppijn van alles controleren en tellen, al die stoelen, glazen, bestek maar alles is weer op orde.

 

Morgenochtend gaan K, B. en ik met een paar kanonniers en chauffeurs plus twee kanonnen voor drie weken naar Soebang. We leren de nieuwen van 41-RVA schieten. Eerst droogschieten en daarna uitrukoefeningen en schietoefeningen.

 

Hoop vanavond verder te schrijven. Een rare brief maar alles voor jou Nan, fan dyn mantsje diet dei sa leaf hat (van je man die jou zo liefheeft).

 

Deze tijd zullen wij nooit meer vergeten en ik geloof dat het ons zal helpen om bij zorgen en moeilijkheden toch gelukkig te zijn

Waren wij niet van elkaar gescheiden dan hadden wij misschien die moeilijkheden ook, naast elkaar leven in plaats van met elkaar zoals jij nu bij anderen opmerkt. Je denkt erover na en schrijft mij alles en zo komen wij heel dicht bij elkaar. Wij zijn veel dichter bij elkaar dan anderen die dagelijks in het echt bij elkaar zijn. Ook wij zullen straks vele moeilijkheden ervaren maar wij hebben door deze tijd ontzettend veel geleerd. Juist doordat wij elkaar tijdelijk moeten missen hebben we geleerd hoe diep gelukkig wij waren en straks weer zullen zijn.

 

Zoals het toen soms, was zo wensen wij het niet meer doordat wat wij de afgelopen jaren hebben geleerd.

Liefde kan ook een gewoonte worden, het huwelijkse leven een soort sleur. Door de dagelijkse zorgen komt de rijkdom van liefde op de achtergrond denk ik.

Het is nog wel goed maar wat er werkelijk aan hapert weet men niet.

Deze tijd zullen wij nooit meer vergeten en ik geloof dat het ons zal helpen om bij zorgen en moeilijkheden toch gelukkig te zijn, iedere dag op nieuw.

Ik weet niet hoe ik alles op moet schrijven maar je begrijpt mij famke?

Hoe gelukkig kunnen we nu nog, nu we alles moeten missen, toch nog zijn?

 

Trouwtekst steeds echter? Gelukkig vergeet god ons niet

Het vliegt je soms aan, in de moeilijkste omstandigheden, heel diep voel je het dan en je zou het willen uitschreeuwen, ja toch, ook nu ben ik zoooo gelukkig!!

Oe ja, soms ben ik bang, hebben wij elkaar niet te lief? Nee dat kan niet maar sluiten wij god niet te veel uit ons leven, vooral uit ons liefdesleven? Hij die ons dit schenkt? Ja schat wij weten het beiden, jij schreef er nu ook weer over. Ik schrok een beetje. Laten we bidden dat onze trouwtekst steeds echter, steeds meer waar wordt. (De trouwtekst die steeds terugkomt, lees er o.a. over in blog 44.)

 

Ja schat ik geef antwoord op jouw vragen en tracht je te helpen. God geeft geen antwoord denken wij vaak maar wij weten wel beter. Geef hem weer alles, blijf dicht bij hem, keer weer terug naar het dagelijkse. Ik vergeet hem ook maar gelukkig vergeet hij ons niet.

 

Te nuchter om bijgelovig te zijn, de hele levenswijze en adat van dit volk is bijna bijgeloof

Korporaal B. is gedegradeerd tot gewoon soldaat. Zie blog 86 onder kopje Akelig geval met het uniform (o.a. blog 86)  Hij krijgt de kans zich weer op te werken.

Of hij gelukkig was met zijn meisje in de kampong? Nee, dat kleine ding had hem in haar macht. Er zijn veel vreemde en sterke verhalen over hoe groot de invloed van een Indische vrouw kan zijn. Daarover schrijf ik nog weleens of ik vertel het je later.

Gek maar je zou soms geloven dat er hier nog geestelijke machten rondzwerven. Ik ben veel te nuchter om bijgelovig te zijn maar de hele levenswijze en adat van dit volk is bijna bijgeloof.

 

Je vraagt hoe K. het doet bij de inlichten dienst. K. heeft de inlichtingendienst overgedragen aan korporaal C. Het gaat best.

 

7 december 1948, Soebang, complete mobiele batterij met vier kanonnen

We zitten bij 41-RVA in Soebang. Het koste heel wat moeite om weg te komen, lekke banden en wachten op kerels uit Bukanagara die ook mee moesten.

Om 12.00 uur kwamen we binnen zeilen. Nou dat belooft wat, modeldienst van 6.00 tot 17.00 uur.

 

Gister in de middag meteen achter de kanonnen en oefenen. Dat gaat de hele week zo door en dan op zaterdag schietoefeningen. Wij hebben onze eigen richters, de knapen die het kanon op het doel richten en onze korporaals, plaatsvervangend stuks commandanten.

 

Van 41-RVA heb ik een wachtmeester en twee munitiewerkers. Het is de bedoeling dat we door dagelijks te oefenen op elkaar ingespeeld raken. Het is een allegaartje van C- en D-batterij en 4-RVA.

 

We vormen een complete mobiele batterij met vier kanonnen. Klaar om ergens ingezet te worden. Bijvoorbeeld bij een zuiveringsactie, in samenwerking met infanterie of een actie zoals vorig jaar.

 

Ik zie het ervan komen schat dat we binnenkort hier en daar wat vuurstoten geven. Niet op een schietbaan maar op een kampong waar een bende zich verschanst of iets dergelijks.

 

Wel hebben we pech met de auto’s, twee van de vier staan op blokken, in afwachting van nieuwe banden. De exercitie met het kanon gaat goed, alleen wel vervelend dat het modeldienst is maar dat slijt er over een week wel een beetje af.

 

Lekker zwemmen, klappen uitdelen voordat we ze zelf krijgen, artilleriedienst

We gingen na de oefening met de hele batterij zwemmen, machtig lekker was dat. Het is hier warm hoor, een heel verschil bij Kasomálang.

 

We liggen in het nieuwe kamp dat voor 46-RVA gebouwd is.

Bamboe hutten waarbij ons kamp een gemeubileerd kasteel is maar het gaat best hoor. We hebben wel veel slechter gelegen. Het eten is goed, er wordt hier ’s avonds warm gegeten, daar moeten we even aan wennen. Na die twee sneetjes brood heb ik ’s avonds gevreten, zo was het.

De stemming in de nieuwe batterij is best. De kerels moeten nog aan elkaar wennen.

 

Wat er gaat gebeuren weet niemand maar ik heb zo’n vermoeden dat we klappen uit gaan delen voordat we zelf klappen krijgen.

 

Vorige week is bij I-6 RVA behoorlijke opruiming geweest en ons hele regimentsgebied is nu rustig. Daaruit volgt dat ze ons niet klaarstomen om op onze plek te blijven maar dat wij ingezet worden in andere gebieden.

Geen patrouillelopen meer maar artilleriedienst.

 

Slecht nieuws voor jou liefste?

Slecht nieuws voor jou liefste? Voor mij niet schat want het betekent dat we eindelijk de goeie kant op gaan. Het is niet gevaarlijker dan patrouillelopen Nan. Ik ben overal even veilig meiske.

 

Maak je niet ongerust. Best mogelijk dat ze ons niet hoeven in te zetten. Maar ik wil niet dat je plotseling hoort dat ik op actie ben of wat dan ook.

Als de post straks eens wat langer uitblijft moet je je niet ongerust maken. De postverbindingen kunnen vertraagd zijn, zeker wanneer we de ene dag hier en de andere weer daar zijn.

 

Houd goede moed en vertrouw alles aan god. Wil je graag vertellen hoe en wat precies maar wij weten zelf niets. Je weet dat ik je alles schrijf.

 

Een innige koes en een diepe blik in je ogen, hou de kop ervoor hoor wanneer je het moeilijk krijgt. Ik ben gezond en gelukkig en vol goede moed. Een dikke tút.

 

We zijn hier en daar langs de weg in stelling gekomen. Net op tijd binnen, met een woeste vaart voor een dikke plensbui uit gereden. De kanonnen dansten achter de wagens wanneer we door de vele kuilen en gaten schoten. Een km of vijf verderop weer oefenen maar daar kregen we een bui op de kop. Brrr koud, geen jassen natuurlijk. We zagen eruit als varkens toen we binnen kwamen.

Had een prachthonger. In het begin mopperden de jongens over al die onzin maar ze krijgen de smaak te pakken.

 

Vliegende batterij op nachtoefening, ze zingen het hoogste lied, niet voor jouw oren bestemd

Was vandaag naar Bandoeng luchtcilinders halen voor de kanonnen. Ik kreeg ze vlot mee van de werkplaats. Onze vliegende batterij is op nachtoefening, ik ben vrij vanwege het ritje naar Bandoeng.

Daar komt het hele stel weer binnen, ze zingen het hoogste lied Dat we toffe jongens zijn en kindertjes maken, in plaats van vreugde maken. Nou toffe jongens zijn het.

 

Daar komen ook mijn collega’s binnen. Straks verder.

 

Ze zijn aan het mandiën. Nog even verder met je laatste brief. Daarvoor moet ik alleen zijn en dat lukt hier niet zo goed. Ik schrijf nu misschien niet zoveel als eerst maar dat hindert niet hè famke? Ik heb hier lang zoveel tijd niet voor mijzelf. Ik geloof dat ik in Kasomálang veel te veel tijd over had. Ik had nergens puf in. Dit doet me goed schat.

 

Moet je het gebrul van hiernaast eens aanhoren, of nee, het is niet voor jouw oren bestemd. Wat een taal die kerels eruit slingeren! Het wil niet meer Nan. Even jou koesen, even in je ogen kijken, nacht memmi, jonkje en famke een innige dikke zoen van je Kai.

 

Even een slippertje, stofslikken, hele dag hobbelen

Weer met de stukken erop uit, lunchpakket mee. Had eerst geen wagen en kwam na. De batterij had de eerste stelling al verlaten, een vaandrig van de nieuwelingen wees de weg en we reden verkeerd en kwamen in Kasomálang uit. Koffiedrinken.

Eigenlijk wist ik waar de anderen gebleven waren maar ik was toch al laat.

 

Aardig even zo’n slippertje. Niemand heeft het gemerkt. Bij Djalant kwam ik weer in de colonne terecht.

 

Weer rijden, stofslikken en in stelling komen. De wegen zijn vaak slecht, de kanonnen dansen achter ons aan, ons is niets te dol. We kwamen ergens in het gebied van Poerwakarta terecht. Prachtige natuur, woest terrein waar de ploppers zich prachtig kunnen verschuilen.

 

Er moest ergens een zwembad zijn maar het water was vervuild. Jammer. Bij een militaire post theegedronken. De laatste tijd hadden ze het vrij rustig gehad. Daarvoor zo nu en dan een beschieting. Er zal volgende week wel wat opruiming onder de bendes komen. We weten nog niks, behalve dat we volgende week dinsdag wel gaan.

 

Later weer naar een post van de C-batterij gereden waar we natuurlijk weer thee moesten drinken. Het oefenen gaat best dus wordt het nu een beetje aan de laars gelapt. De hele dag langs de wegen hobbelen is vermoeiend maar de stemming zit erin hoor. Wat een verschil met Kasomálang.

 

Het moet ook niet te lang duren want dan wordt het te vermoeiend en zie ik nog jongens afknappen.

Om vijf uur binnen, schietijzers poetsen, mandiën en alle vermoeidheid weg spoelen, hoger als een wolf. Het eten smaakte niet en met K. ben ik nog naar een Chinees geweest voor een bami goreng.

 

Vervolg Holwerd

Jij had de zaak in Holwerd bekeken. Je wil er best wonen. Ik voel wat er in je omging. Het viel je mee. En toch hoopte je dat het niet doorgaat en ik weet waarom. Ik wacht in spanning op je verdere gegevens. Ik heb er werkelijk zin in Nan samen met jou en toch ben ik er huiverig voor omdat ik niet weet wanneer ik thuiskom. En het kapitaal van fl 8000,-?

Vaak denk ik of het niet beter is om straks eerst rustig om ons heen te kijken en zolang voor een ander te werken. De hoop straks een andere betrekking te krijgen heb ik zo goed als opgegeven. Ik geloof niet dat het erg is. Is er geen andere mogelijkheid dan pak ik mijn oude vak weer op en werk dan met veel meer plezier dan vroeger omdat ik weet waar ik voor werk.

Nan schrijf me gauw alles. Hoe denk je er nu over? Heb je een overzicht kunnen krijgen? Wie raadt het je aan en wie niet?

Tot morgen maar weer. Het is niet veel bijzonders maar weet dierbare schat dat ik je zo diep liefheb.

 

Het is de bedoeling om West-Java te zuiveren van bendes

Een kalme dag. We hebben de kanonnen klaargemaakt voor morgen dan gaan we een schietoefening op een baan doen.

Vanmiddag is mijn trekker, een grote zware vijftonner op tien wielen gekomen. Ben daar nog even mee uitgerukt.

De chauffeur had nog nooit eerder met een kanon gereden en moest dus even wennen. Het ging best hoor.

Heb een paar onmogelijke plaatsen uitgezocht en daar het kanon opgesteld. De wielen stonden schots en scheef onder de wagen maar het kanon kwam op zijn plaats te staan en werd er vlot weer weggehaald.

Nu is alles klaar voor morgen. Nadere bijzonderheden weten wij nog niet. Wel weten we dat het de bedoeling is om West-Java te zuiveren van bendes.

 

Even een stevige koes. Jank het is reusachtig met mij. Ik heb best zin om met al die kerels aan de trek te gaan. Begrijp je dat meiske? Ja, ik denk het wel.

We hebben zolang gewacht en nu krijgen we de kans iets te doen.

 

Nu verder met je brieven. Ik heb nog een stapeltje te beantwoorden en ik doe het beknopt. Kom jij op de tweede plaats? Nee lieveling je weet wel beter.

 

De omstandigheden zij nu heel anders snoes. Ik schrijf je alles maar nu meer de hoofdzaken. Later als we weer in het rustige leven van Kasomálang terug zijn schrijf ik weer alles in de finesse.

 

Of ik nu langer wegblijf? Het is hard, we leven in een harde wereld

Ik weet niet of ik nu langer wegblijf. Ik rekende nog op februari, maart maar dan moet alles vlot verlopen. Ik wil je niet teleurstellen maar ik wil je ook niets wijsmaken. Er is nog niets van te zeggen. Het kan ook mei, juni worden.

We moeten eerst afwachten hoe de toestand zich ontwikkelt. Dat er veranderingen komen merk je wel schat.

 

Als we een maand verder zijn hebben we misschien meer zekerheid.

Geve god dat het meevalt. Het is hard, we leven in een harde wereld waarin geen rekening gehouden wordt met onze liefde en persoonlijke verlangens. Ben ik somber? Nee hoor, net zoals anders. Wij zijn en blijven heel dicht bij elkaar, vol goede moed en we houden het vol tot wij weer bij elkaar zijn.

 

Ga ik een gevaarlijke tijd tegemoet? Nee, niets gevaarlijker dan anders. Het enige waar ik mij zorgen om maak ben jij schat. Ik bid om kracht voor jou, dat je je angsten en bange gedachten kunt toevertrouwen.

Natuurlijk zijn wij straks beiden niet meer hetzelfde als twee jaar geleden. Maar onze levens gaan samen en dat maakt een groot verschil met stellen die zich niet meer aan elkaar aan kunnen passen. Wij passen ons straks beiden aan. Het zal anders zijn maar volgens mij veel dieper en inniger omdat wij in de afgelopen tijd zo veel dichter naar elkaar gegroeid zijn. Denk jij ook niet lieveling?

 

Een vlot vuurtje van 82 granaten afgeschoten, ik heb geen hoge verwachting

Vandaag een drukke dag gehad met veel voldoening. Een vlot vuurtje van 82 granaten afgeschoten. Vanavond bij de bespreking een pluim van de kapitein. De officieren hadden weinig opmerkingen. De hele schietoefening was goed geslaagd. Als wij de komende weken zo schieten berg je dan maar.

 

We gingen om 7.00 uur in de ochtend met vier kanonnen naar de schietbaan.

I-6 RVA was er ook met vier stuks. We waren helemaal compleet met radioverbinding en zelfs met een vliegtuig voor waarneming en vuurcommando’s vanuit de lucht. Ik had het eerste stuk in stelling, meestal het belangrijkste stuk omdat die het meest afvuurt.

 

In het begin moesten we vrij lang wachten op commando’s, daarna ging het vlot. De laatste schoten waren met rookgranaten. Een rookgranaat springt in de lucht uiteen, drie blokjes vallen recht naar beneden en smeulen daar op de grond verder. Een geweldige rookontwikkeling, een soort mist. Stel je voor, we schoten per stuk twaalf rookgranaten af, vier kanon x twaalf geeft een aardig rookgordijntje.

 

Mijn nieuwe chauffeur en wagen bevallen prima.

Ik heb geen hoge verwachtingen van wat ons te wachten staat. Het kan wel eens vrij vervelend worden door halve of hele dagen in stelling te staan met zo nu en dan een paar schoten. Afijn, we zien het wel.

 

Kanonnen poetsen, pijpen doorhalen, met heet water doorschudden, invetten, schietklaar

We waren om 15.00 uur weer binnen. Wat eten en meteen de pijpen doorgehaald. De loop wordt halfvol met kokend water gedaan en dan wordt het hele geval heen en weer geschud om de kruidaanslag los te weken. Dan met een harde ronde borstel doorhalen, daarna met een zachte, dan een lap in olie gedrenkt. De pijp glimt dan weer als een spiegel als je erdoor kijkt.

 

Verschillende andere mechanismen worden eraf gehaald, uit elkaar genomen, schoon gemaakt, opnieuw ingevet en terug gemonteerd. De rest wordt met droge lappen schoongemaakt.

Zitten de kanonnen onder de blubber dan worden ze eerst met water gewassen en daarna behandeld met in olie verdunde benzine. Er komt heel wat meer bij kijken dan bij een fiets maar zes man fiksen het wel in een uur.

 

Voorproefje van het veldleger, proeft naar meer

Na het poetsen van de stukken met het hele stel naar het zwembad. De kerels maken plezier als kinderen op een schoolplein. Tik jij bent hem, rennen als gekken rond het zwembad om dan als een kikker in het water te duiken waar ze elkaar half verzuipen.

Daarbij brullen ze als dolle stieren. Anderen spelen waterpolo met een handbal, hier en daar drijft er eentje op een binnenband van een auto. Het is een kostelijk vermaak na zo’n dag en je knapt er lekker van op.

 

Heb mijn schoenen terug uit reparatie. Comfortabel om weer eens passende schoenen aan m’n poten te hebben. Ho Klaas.

 

Dit was een voorproefje van het echte veldleger en ik moet zeggen Nanneke, het smaakt. Er zijn nog geen verdere bijzonderheden bekend. Ik geloof dat we morgen een rustige dag hebben. Ik ga naar de kerk en naar Kasomalang om nog wat spullen op te halen.

 

Hoe heerlijk zou het zijn om te kunnen schrijven ik kom thús!

Heb genoten van je heerlijke brief. Ukki zat in de tobbe maar voelde zich bij memmi toch veiliger. Alles was goed en dan ben ik zo dankbaar Nan. Toch merk ik dat het steeds moeilijker wordt voor mijn schat.

Het verlangen is op z’n toppunt en vaak ondragelijk. Ik voel je verlangen en diepe liefde in iedere regel Jank en steeds moet ik schrijven moed schat, nog even.

Hoe heerlijk zou het zijn om te kunnen schrijven ik kom thús!

Wij leven voort in onzekerheid. Lastig dat ons niets gezegd wordt maar dit is nu eenmaal militair.

Was even terug in Kasomálang. Ruwe schoppartij voetbal met PenT elftal. Twee spelers van hen zijn het veld afgedragen maar ze wonnen van onze hufters met 1-2.

 

Het schrijven wil niet. Ze zitten naast mij te borrelen en dat gaat nu eenmaal niet zonder kabaal en vloeken.

 

God in deze rotzooi dichtbij? Vlag op de puinhopen zoals de dominee vanochtend zei? Kun jij het allemaal nog rijmen schat?

Verhip het licht valt uit.

 

Opstandig, vierde keer Sinterklaas, Kerst, Oud en nieuw, mijn verjaardag op rij, zonder mij

Weer een heerlijke brief van jou. Ales was heerlijk goed maar je was een beetje opstandig. Het is de vierde keer Sinterklaas, kerst, mijn verjaardag waar ik niet bij ben.

Ja schat, ik heb het makkelijker, eigenlijk een vrijgezellenleven. Lieveling, een tút, kijk mij even aan Jank. Oe liefste jij weet wel beter.

 

Heerlijk te lezen over alles wat je voor onze schatten gemaakt hebt uit oude spullen van jou. Of al die gewone dagelijkse dingen mij interesseren? Toe Nanni!!!

 

Op naar het onbekende, de stemming kan niet beter

Een drukke dag. Munitie gehaald, zwaar spul. We hebben het over de vier wagens die de kanonnen trekken verdeeld. Zweten. Alles klaar gemaakt. Tussendoor gezwommen en om 17.00 uur inspectie van de wagens en de kanonnen. Alles in orde. Het wordt een colonne van 18 wagens en wanneer I-6 RVA er nog bij komt het dubbele.

 

Nog even naar de Regimentsstaf om sigaretten te halen. De buit was niet groot, K. en ik ieder zes pakjes. Nog een oude broek geruild voor een nieuwe, te groot, ik lijk wel een Urker visser. Straks mijn spullen pakken, ik gooi alles in m’n plunjezak, klaar.

 

Morgenvroeg gaan we om 7.00 uur rijden. Waarheen is nog onbekend. De overste gaat zelf mee en Ds. Jense hobbelt in z’n jeepje ook in de colonne mee. De stemming onder de jongens kan niet beter.

Als je deze brief hebt gekregen krijg je daarna vier à vijf dagen niets. Onze post wordt aan het eind van de week nagestuurd en de nieuwe post gaat meteen mee.

 

Kin myn famke it salang volhâlde? Ik net sa best Nan!! (Kan mijn meisje dit zolang volhouden, ik niet zo goed)

Zullen we samen goede moed houden en sterk zijn Kanne? Zullen we al onze zorgen aan hem toevertrouwen? Wil u met ons gaan? Blijft u dicht bij mijn schatten? Geeft u ons wat u denkt dat goed is?

 

Snoes tot een heerlijk weerzien DV, nacht memmi, jonkje, famke.

Groet Beppe en omke van mij. Nog een innige blik in je ogen en een alleszeggende zoen. Gods zegen en moed. Daaaag leavelingen.